|
|
Excel'i
Başlatmak
Excel'i başlatmanın bir çok yöntemi vardır. Bunlardan en kullanışlı olan
BAŞLAT/ PROGRAMLAR / MS Excel yoludur. Bir diğeri, Hızlı Başlat menüsüne almış
olduğumuz ikona tıklamaktır. Hangi yol seçilirse seçilsin Excel hızla
başlatılacaktır.
Yazı tipi, Yazı tipi Boyutu ve Sayfa
Sayılarını Değiştirmek
Excel Programını başlattığımızda, Excel yeni bir Çalışma Kitabı ile açılacaktır.
Bu yeni çalışma kitabının kendisine ait özellikleri bulunmaktadır. Yazı tipi
kutusunda "Arial Tur", Yazı tipi Boyutu olarak da 10 punto olduğunu
göreceğiz. Her açılan yeni kitapta 3 adet sayfa sekmesi bulunacaktır. Bu sayfa
sekmelerini artırmak tamamen bizim elimizde. Yani Excel'i her açtığımızda,
sayfa sekmelerini ne kadar istersek o kadar ayarlayabiliriz. Şimdi yukarıda
saydığımız 3 özelliği değiştirelim. Araçlar/Seçenekler/Genel sayfa sekmesini
tıklayalım. Yeni çalışma kitabındaki sayfa sayısını 10 olarak, yazı tipini
Verdana ve yazı tipi boyutunu da 9 olarak değiştirelim. Tamam düğmesine
tıkladığımız da ekrana "Standart yazı tipinde yaptığınız değişikliklerin
etkili olması için Microsoft Excel'den çıkmalı sonra da programı yeniden
başlatmalısınız." Uyarı penceresi gelecektir. Tamam düğmesine tıklayıp
Excel'i kapatıyoruz. Daha sonra Excel'i tekrar başlatıyoruz. Excel'i tekrar
başlattığımızda yazı tipinin Verdana, yazı tipi boyutunun 10 punto ve sayfa
sayısının da 10 adet olduğunu göreceksiniz.
Bir Dosyayı Kaydetmek ve Kaydedilmiş
Bir Dosyayı Açmak
Excel'i başlattığımız, ekrana boş bir çalışma sayfası gelecektir ve Excel'de
kendisine isim verilmediği müddetçe bu çalışma sayfalarının bulunduğu Çalışma kitaplarına
kendisi otomatik olarak isim verecektir. Bunlara sıra ile Kitap1.xls,
Kitap2.xls, Kitap3.xls isimlerini verecektir. Biz bu kitap isimlerini
değiştirip, kendi dilediğimiz bir ismi verebiliyoruz. Bunun için çalışma
kitabında küçük değişiklikler yapalım. Yani herhangi bir hücreye dilediğimiz
verileri girelim. Bu yaptığımız değişiklikleri kaydetmek istediğimizde ya DOSYA
menüsünden KAYDET komutunu tıklayacağız, yada Standart Araç Çubuğundaki KAYDET
ikonuna tıklayacağız. Tıklamayı gerçekleştirdiğimizde ekrana FARKLI KAYDET
penceresi gelecektir. Biz dosyaya kendi istediğimiz herhangi bir ismi
verebiliriz (pcmagazine.xls). KAYDET düğmesine tıkladığımızda Dosyamızın kendi
verdiğimiz isimle kaydedildiğini göreceğiz. Şimdi bu kaydettiğimiz dosyayı
kapatalım. Yine DOSYA menüsün den ya AÇ komutuna tıklayacağız, yada Standart
Araç Çubuğundan AÇ ikonuna tıklayacağız. Ekrana Aç penceresi gelecektir.
Buradan kendi kaydettiğimiz dosyanın ismini buluyoruz, seçiyoruz ve AÇ
düğmesine tıklayarak dosyamızın açılmasını sağlıyoruz.
Sayfaları bölmek
Uzun veri listeleriyle çalışanlar için bazen verilerin satırlarca aşağı inmesi
durumunda hangi sütunun, hangi kategoriye ait olduğunu hatırlamakta güçlük çekeriz.
Bunun için genelde sayfanın sağ tarafında bulunan kaydırma çubuklarını
kullanarak Listenin en başına gider ve o sütunun sütun başlığını okuyarak
tekrar veriyi yazacağımız satıra iner ve yeni verimizi yazmaya çalışırız. Bu
çok zor iştir. Oysa Excel buna da kolaylık getirmiştir. Yapmamız gereken işlem
aslında çok basit. Ama bu işlem genelde pek nadir kullanılan Pencere menüsünden
gerçekleştirilmektedir. Pencere menüsünden Böl komutunu tıklayalım. Anında
ekranın 4 farklı parçaya bölündüğünü göreceğiz. Aslında bu olay iki adet
hareketli bölme çubuğundan ibarettir. Biri yatay, diğeri de dikey iki adet
bölme çubuğu. İlk olarak, dikey bölme çubuğunu ekrandan kaldıralım. Bunun için
fare ile bu çubuğa tıklayıp ekranın sağına doğru sürükleyelim ve ekranın sonuna
geldiğimizde farenin sol tuşunu serbest bırakalım. Bu çubuğun kalktığını
göreceksiniz.
Şimdi sıra yatay bölme çubuğunu
yerleştirmeye geldi. Bunun için fare ile yatay bölme çubuğunu 1. satırın altına
doğru sürükleyip bırakalım. Pencere menüsünden Bölmeleri Dondur komutunu
tıkladığımızda Yatay bölme çubuğunun ince bir çizgi halinde sabitlendiğini
göreceksiniz. Artık işlemlerimizi rahatlıkla yapıp verilerimizi kolayca
girebiliriz. Her ne kadar uzun bir listemiz olursa olsun. En üstte bulunan
sütun başlığı sabit kalacaktır.
Eğer, bölme işlerini
sonlandırmak istiyorsanız yapmanız gereken çok kolay. Pencere menüsünden
Bölmeleri Kaldır komutunu tıklamak yeterli olacaktır.
BUL
Komutu
Windows işletim sistemini kullanan programların bir çoğunun Düzen menüsünde BUL
ve DEĞİŞTİR komutları bulunmaktadır. Excel'de de bu komutlar çok
fonksiyoneldir. BUL komutu Excel 2002 ile çok geliştirilmiştir. Mesela Aranan
kutusunda "Bursa" kelimesini arayalım. Sonrakini Bul düğmesine tıkladığımızda,
ilk Bursa kelimesini C3 hücresinde, ikincisini C4 hücresinde ve diğerini de C10
hücresinde bulmaktadır. Yeni eklenen komutsa Tümünü Bul komutudur. Aranan
kutusuna "Bursa" yazıp, Tümünü Bul düğmesine tıkladığımızda, Bul ve
Değiştir penceresinin altında bir liste açılır. Bu listede, hangi Kitap'ta
(açık olan kitaplar), hangi Sayfa'da, hangi Hücre'de hangi Değer'i aradığımızı
ve bu değerin formülünün olup olmadığına, ve bu hücrenin Ad'ının bulunup
bulunmadığına dair bir liste belirmektedir. Bu listede istediğimiz hücreye
gitmek için, herhangi bir seçeneğe tıklamamız yeterli olacaktır.
DEĞİŞTİR ve Kelimeler Arasındaki
Boşluğu Kaldır
Bu dersimizde hem Değiştir komutunu öğrenelim, hem de sık sorulan bir soruya
cevap bulmaya çalışalım. Bunun için Düzen menüsünden Değiştir Komutunu
tıklayalım. Amacımız "Bursa" yazan verileri
"Bursa/Osmangazi" olarak değiştirmek olsun. Bunun için Aranan
kutusuna "Bursa", Yeni Değer kutusuna da "Bursa/Osmangazi"
yazalım. Tümünü Değiştir düğmesine tıklayalım. Ekrana 3 adet değişiklik
yapıldığına dair bir mesaj kutusu gelecektir. Tama düğmesine tıkladığımızda,
bütün "Bursa" verilerinin "Bursa/Osmangazi" olarak
değiştirildiğini görüyoruz.
Şimdi de sıklıkla sorulan bir
soruya cevap bulalım. Veritabanımıza dikkat ettiğinizde, bazı kelimelerin, iki
kelimeden veya daha çok kelimeden oluştuğunu görüyoruz. Amacımız iki kelime
arasındaki boşluğu kaldırmak olsun. Bu işlemi tek tek yapmak çok zordur. Bunun
için Düzen menüsünden Değiştir Komutunu tıklayalım. Ekrana Bul ve Değiştir
penceresi gelecektir. Aranan kutusuna Klavyedeki en uzun tuş olan SPACE
(Boşluk) tuşu ile bir boşluk giriyoruz. Yeni Değer kutusuna ise herhangi bir
şey yazmıyoruz. Tümünü Değiştir düğmesine tıkladığımızda, bütün verilerin
değiştirildiğini göreceğiz. Veri tabanımızdaki çoklu kelimelerden oluşan
verilerin kelimeleri arasında boşluk kalmadı.
Hücreleri Otomatik Olarak Doldurmak
Öncelikle herhangi bir hücreye veri girelim. Bu verimizin bulunduğu hücreyi
seçelim. Seçili olan hücrenin sağ alt köşesinde küçük bir kutucuk göreceğiz.
Faremizi bu kutucuğa yaklaştırdığımızda, Fare imlecimiz büyük artı işaretinde
küçük artı işaretine dönüşecektir. Farenin sol tuşunu tıklayarak verimizi
aşağıya doğru çektiğimizde, verimiz çektiğimiz hücre kadar çoğalacaktır.
Doldur Komutunu Kullanarak Hücreleri
Doldurmak
Bir önceki dersimizde hücreyi taşıma kulpundan çekip çoğalttığımızda
verilerimizin diğer hücrelere de yazıldığını görmüştük. Aynı işlemin tersi bu
verileri kaldıracaktır. Şimdi verimizin yazılı oldu hücreyi de seçerek,
çoğaltmak istediğimiz hücre kadar seçimi aşağıya sürükleyelim. Düzen menüsünden
Doldur, buradan da Aşağı komutunu tıklayalım. Verilerimizin çoğaldığını
göreceğiz.
Hücrelerdeki Sayısal Değerleri Ardışık
Olarak Çoğaltmak
A1 hücresine sayısal bir değer girelim. Bu sayısal değeri aşağıya doğru
çoğalttığımızda, aynı değerin çoğalan bütün hücrelerde tekrar ettiğini
göreceğiz. Amacımız sayıların ardışık olarak artmasını sağlamak olsun. Bunun
için A1 hücresine 1 ve A2 hücresine de 2 değerini girelim. Daha sonra bu iki
hücreyi seçelim ve aşağıya doğru çoğaltalım. Sayılarımızın ardışık olarak
arttığını göreceğiz. A2 hücresine 3 girdiğimizde, bu defa sayılarımızın birer
aralıklı arttığını göreceğiz. Yani sayılarımız girdiğimiz değer nispetinde
ardışık olarak çoğalacaktır.
Özel Liste Oluşturmak
A1 hücresine bir ay ismi (Ocak) girelim. Daha sonra bu ismi aşağıya doğru
çoğaltalım. Aşağıya doğru çoğalttığımızda ay isminin Ders 12 'de olduğu gibi
tekrarlanmadığını, ardışık gelen diğer ay isimlerinin bir alt hücrede
tekrarlandığını görüyoruz. Peki Excel bunu nereden biliyor? Aslında Excel bunu
bilmiyor. Araçlar menüsünden Seçenekler komutunu tıkladığımızda ekrana
Seçenekler penceresi gelecektir. Buradan Özel Listeler sayfa sekmesine geçelim.
Burada ay isimlerinin daha önceden girildiğini, hatta bunların kısaltmalarının
da girildiğini görüyoruz. Aynı işlemi biz kendimiz yapabilir miyiz? Tabi ki
yapabiliriz. Bunun Özel Listeler'e kendi listemizi eklememiz yeterli olacaktır.
Liste Girdileri Kutusuna istediğimiz listeyi girmeye başlayalım. Her veri
girişini yaptığımızda ENTER tuşuna basarak bir alt satıra geçelim. Böylece
Listemizin tamamını girelim. Ekle düğmesine tıkladığımızda, yeni oluşturduğumuz
Listenin Özel Listeler Kutusunda yer aldığını görüyoruz. Tamam tuşuna tıklayıp
Seçenekler penceresini kapatalım. Şimdi, yeni eklediğimiz listedeki herhangi
bir ismi belirlediğimiz bir hücreye girelim. Hücreyi aşağıya yada sağa veya
sola çoğalttığımızda, Listemizdeki isimlerin sıralandığını göreceğiz.
Yeni Liste eklemenin bir başka
yolu. Hücrelere kendi veri listemizi girelim. Özel Listeler sayfa sekmesini
açalım. Fare ile "Listenin alınacağı hücreler" komutunun sağındaki
kırmızı ok ikonuna tıklayalım. Sayfamızda yazdığımız hücreleri fare ile
seçelim. ENTER tuşuna tıkladığımızda Özel Listeler penceresi tekrar eski
boyutunu alacaktır. Şimdi de "Veri Al" düğmesine tıklayalım. Bütün
verilerin alındığını ve yeni bir Özel Liste oluştuğunu göreceğiz.
Satırdaki Verileri Sütunlara
Dönüştürmek
Excel'e girdiğimiz verileri bazen satırlara bazen de sütunlara gireriz.
Satırlara girmiş olduğumuz verileri sütunlara dönüştürmek istediğimizde epey
sıkıntı yaşarız. Fakat Excel bunun için bize pratik bir yöntem sunmuştur.
Sütunlara dönüştürmek istediğimiz verileri seçiyoruz. Bunun için ya Standart
Araç çubuğundan kopyala komutunu kullanacağız yada Düzen menüsünden Kopyala
komutunu tıklayacağız. Sıra verileri sütunlara dönüştürme işlemine geldi. Bunun
için herhangi bir hücre seçelim. Bunu başka bir sayfadaki hücreyi seçerek de
yapabiliriz. Yani yapıştıracağımız verilerin aynı sayfada olması
gerekmemektedir. Düzen menüsünden Özel Yapıştır komutunu tıklayalım. Ekrana
Özel Yapıştır penceresi gelecektir. Pencerenin sağ alt tarafında bulunan "İşlemi
tersine çevir" kutusunu onaylıyoruz. Tamam düğmesine tıkladığımızda
satırlara girilmiş olan verilerin başka bir yerde sütunlara dönüştüğünü
görüyoruz.
Verileri Bağ Yapıştırmak
Kopyala-Yapıştır yöntemini hemen hemen herkes bilir. Bir veriyi bir yerden
başka bir yere kopyalamak istediğimizde veriyi seçeriz. Kopyala komutunu
verdikten sonra yapıştırmak için herhangi bir hücreyi tıklarız. Yapıştır
dediğimizde, verilerimiz bir yerden bir başka yere aynı oranda (birebir)
aktarılmış olur. Kaynak verilerden 1. veriyi değiştirdiğimizde, hedef verilerde
doğal olarak herhangi bir değişiklik olmadığını görürüz. Eğer amacımız, kaynak
verilerden herhangi bir veriyi değiştirdiğimiz, yapıştırma işlemini yaptığımız
verilerden de bu veriye tekabül eden aynı verinin değişmesi olsun. Bunun için
normal kopyala yapıştır yönteminden ziyade özel yapıştır ve bağ yapıştır
yöntemini kullanacağız. Bağ yapıştırmak istediğimiz verileri seçelim. Kopyala
komutunu verdikten sonra, verilerimizi yapıştırmak istediğimiz hücrelerden
ilkini seçiyoruz. Düzen menüsünden Özel Yapıştır komutunu tıklayalım. Ekrana
Özel yapıştır penceresi gelecektir. Sol altta bulunan Bağ Yapıştır düğmesini
tıkladığımızda Özel Yapıştır penceresi kapatılacak ve verilerimiz yapışmış
olacaktır. Şimdi kaynak verilerimizden herhangi birini değiştirelim. Değişimi
onayladığımızda, Bağ yapıştırdığımız hedef verilerdeki karşılığının da
değiştiğini göreceğiz.
Devrik Dönüşüm
Daha önceki derslerimizde Bağ yapıştırma ve işlemi tersine çevirip yapıştırma
konularını görmüştük. Verilerinizi devrik ve bağlı olarak yapıştırmak isteğiniz
hücreleri seçin. Burada dikkat edilmesi gereken bir husus var: Kaç adet
verinizi yapıştırmak istiyorsanız, o kadar hücre seçmelisiniz. Seçtiğiniz
hücrelerin ilkine aşağıdaki formülü yazın.
=DEVRİK_DÖNÜŞÜM(A1:A6)
Şimdi son adıma geldiniz.Burada
da dikkat edilmesi gereken bir husus var: formülü yazdıktan sonra CTRL + SHIFT
+ ENTER tuş kombinasyonuna birlikte anda basmalısınız. böylece işlemi
tamamlamış oldunuz. Asıl verilerden herhangi bir tanesini değiştirdiğinizde,
Devrik dönüşüm olarak yapıştırdığınız verilerde değişecektir.
Hücreleri Açılır Kutu'ya (ComboBox) Dönüştürmek
Hücreleri birer açılır kutu haline getirebimenin uygulanamamasının bir kaç
sebebi var. Öncelikle bu önemli sebepleri söyleyelim ve daha sonra nasıl
uygulanacağına geçelim.
Veri menüsünden DOĞRULAMA
komutunu kullanarak uygulanan bu işlem Excel 8.0 (Excel 97) ile gelen bir
uygulama. Elinde şu an Office 95 paketi, dolayısı ile Excel 7.0 (95) bulunan
kullanıcılar bu işlemden mahrum kalacaklardır.
Bir de önmeli olduğunu
zannetiğimiz husus, bu uygulamaya verilen menü komutunun ilk etapta çok iyi
anlaşılamamasından kaynaklanıyor. yani Doğrulama komutu, kullanıcı tarafından
pek dikkate alınmıyor ve Yazı denetimi ile karıştırılıyor.
Açılır Kutu (Combo Box) içine
konulmasını istediğiniz verileri herhangi bir sütuna girin. Eğer bu sütunun
daha sonra görünmesini istemiyorsanız, sütun gizle komutunu kullanarak kaynak
veriyi gizleyebilirsiniz.
Dikkat!!!...
Kaynak veri listesi, Açılır Kutu haline dönüştüreceğiniz hücrelerin bulunduğu
sayfalarda olmalıdır.
Açılır Kutu oluşturacağınız
hücreleri seçin. Bu bir tane olabileceği gibi, bin tane hatta daha fazla da
olabilir. Bilgisayarınızın belleği ile sınırlı.
Veri menüsünden Doğrulama
komutunu tıklayın ve Veri Doğrulama penceresini açın. Bu pencerede bulunan üç
adet sayfa sekmesinden ilki olan Ayarlar sekmesinin açık olduğuna dikkat edin.
Ayarlar sekmesinde bulunan İzin Verilen açılır kutusuna tıklayın ve buradan
Liste seçeneğini seçin. Liste seçeneğini seçer seçmez hemen aşağıda Kaynak
Düzenleme kutusu oluşacaktır. Buraya kaynağınızın bulunduğu hücre aralığını
girin. Fare ile de seçebilirsiniz.
Bu adımdan sonra Girdi İletisi
ve Hata Uyarısı sekmelerine de bir göz atın ve anlamaya çalışın. Kullanıp
kullanmama size ait. Daha iyi açıklamalar yapabilirsiniz. Girmeseniz de yine
Excel sizin için bir Hata uyarısı mesajı görüntüleyecektir.
Tamam düğmesine tıkladığınızda
hücrelerinize ait açılır kutu listesi emrinize amadedir.
Veri Formlarını Kullanmak
Excel'de veritabanlarımıza veri girerken, genelde veriyi doğrudan hücrelere
yazarız. Ancak Excel bize bu verileri kontrol edebilmemiz için çok güzel bir
arayüz form sunmuştur. Bunun için Veri Menüsünden Form komutunu tıklayalım.
Ekrana bir Form penceresi gelecektir. Bu From, adını o an bulunduğu sayfa
adından almaktadır ve bu form üzerinde üç adet TextBox (Metin Kutusu)
bulunmaktadır. Bu metin kutu sayısı, veritabanımızdaki alan adı sayısı ile
aynıdır ve isimlerini de buradan almaktadır. Şimdi Form üzerinden veri tabanına
yeni bir veri girişi yapalım. Bunun için Yeni Düğmesine tıklıyoruz.
Verilerimizi metin kutularına yazıp Yeni düğmesine tıkladığımızda verimizin en
son satıra yazıldığını göreceğiz.
Veri Formunu Kullanarak Veri Silmek
Bu işlemi birkaç şekilde yapmamız mümkün. Bunlardan bir tanesi, eğer
veritabanımızın sağ yada sol kısmında herhangi bir veri yoksa, satırın tamamını
seçip, sağ tuş menüsünden çıkan Sil komutuna tıklıyoruz ve seçili olan verinin
bulunduğu satırı silmiş oluyoruz. Yada sadece veriyi tamamen seçip, sağ tuş
menüsünden sil komutuna tıklıyoruz. Burada 3 adet hücreyi silmek istiyoruz
fakat bu hücrelerin yeri boş kalacak, oysa biz bunu istemiyoruz ve hücrelerin
yukarı sürüklenmesini istiyoruz. Bunun için pencereden uygun seçeneği seçip
Tamam tuşuna tıkladığımızda verilerimiz hem silinecek hem de verilerimiz yukarı
satıra ötelenecektir. Aynı işlemi Veri Formundan da gerçekleştirebiliriz. Bunun
için veri formunu çalıştırıp. İstediğimiz veriyi seçtikten sonra Sil düğmesine
tıklamamız yeterli olacaktır.
Metni Sütunlara Bölmek
Bir sütunda verilerimiz bulunsun . Amacımız bu verilerin Ad ve Soyad olan
kısımları ayrı ayrı sütunlara bölmek. Burada dikkat etmemiz gereken bir husus
var. Eğer bu işlemi otomatik yapmak istiyorsak bir kriterimizin olması
gerekiyor. Bu kriterin bütün hücrelerde bulunması gerekiyor. Eğer bu kriterin
bulunmadığı bir hücre varsa o hücre gözardı edilecek demektir. Bizim
örneğimizde Ad ve Soyad' lar bulunmakta. Burada her isim ve soy isim arasında
bir boşluk olduğunu görüyoruz. Bu da bizim kriterimizin "Boşluk"
olacağını belirtir. Önce bütün verilerimizi seçiyoruz, Veri menüsünden
"Metni Sütunlara Dönüştür…" komutunu tıklıyoruz. Ekrana Metni
Sütunlara Çevirme Sihirbazı gelecektir. Bu pencere 3 adımdan oluşmaktadır. İlk
adımda bize özgün verilerimizi sunuyor. İleri tuşuna tıklıyoruz. Burada sekme
olarak geldiğinde herhangi bir ayraç olmadığı görüyoruz. Oysa bizim,
verilerimizdeki temel kriter Boşluk idi. Bunun için Boşluk seçeneğini
tıklıyoruz. Veri Öznizleme Ad ve Soyad'ların ayrıldığını görüyoruz. İleri
tuşuna tıkladığımızda, bize A1 sütunundan itibaren verileri ayıracağını
belirten 3. pencere geliyor. Son komutuna tıkladığımızda Verilerin boşluklardan
itibaren sütunlara ayrıldığını görüyoruz
Ayrı Sütunlardaki (Hücrelerdeki
Verileri Birleştirmek)
Bir önceki dersimizde verileri belirli kriterleri göz önünde bulundurarak
sütunlara ayırma işlemini görmüştük. Bu dersimizde de farklı sütunlardaki
verileri birleştirme işlemini görelim. Bunun için Excel'in Yerleşik
İşlevLer'inden bir işlev kullanacağız. BİRLEŞTİR İşlevi. Verilerimiz şöyle
olsun. A sütunun da Ad'lar ve B sütununda da her Ad'a karşılık gelen Soyad'lar
bulunsun. Şimdi C1 hücresine aşağıdaki formülü girelim.
=BİRLEŞTİR(A1;B1)
Enter tuşuna basıp formülü
onayladığımızda C1 hücresinde "AdSoyad" olarak iki hücrenin birleşmiş
olduğunu göreceğiz. Fakat burada dikkat etmemiz gereken bir husus var.
"Ad" ve "Soyad" kelimeleri birleştiğinde aradaki boşlukta
kalkmış oluyor. Oysa biz verinin "Ad Soyad" olarak birleşmesini
istiyoruz. Bunun için C1 deki formülü aşağıdaki gibi değiştirelim.
=BİRLEŞTİR(A1; " " ;B1)
Enter tuşu ile onaylamayı
gerçekleştirdiğimizde C1 hücresinde "Ad Soyad" yazıldığını göreceğiz.
İstediğimiz olduğuna göre artık yapmamız gereken , C1 hücresindeki formülü
diğer hücrelere de çoğaltmak. Eğer formüllerin görünmesini istenmiyorsak. C
sütunundaki sonuçların bulunduğu hücreleri seçelim. Kopyala komutunu kullanarak
bu seçimi kopyalayalım. Sadece değerleri yapıştırmak istediğimiz hücreyi
seçelim. Düzen Menüsünden Özel Yapıştır komutuna tıklayalım. Ekrana Özel
Yapıştır penceresi gelecektir. Bu pencereden DEĞERLERİ seçeneğini seçelim ve
Tamam tuşuna tıklayalım. Artık yeni yapıştırdığımız değerlerde sadece sonuçlar
bulunmaktadır.
Tabloları Otomatik Biçimlendirmek
Excel hücrelerinde oluşturduğumuz bir tabloyu biçimlendirmek hayli
uğraştırıcıdır. Bunun için bir çok araç kullanırız. Hücreleri veya satırları
tek tek seçip, yazı rengini, dolgu rengini, yazının kalın veya italik olup
olmayacağını, yazı tipini, yazıtipi boyutu belirlemek uzun zaman alır. Oysa
Excel bunun için bize basit ve hazır tablolar içeren Otomatik Biçimlendir
komutunu sunmuştur. Bunun için tablomuzu seçiyoruz. Biçim menüsünden Otomatik
Biçim komutunu tıklıyoruz. Ekrana Otamatik Biçimlendir penceresi geliyor. Bu
pencerede Excel bize 17 adet hazır tablo biçimi sunmuştur. Bunlar Finansal,
Renkli, Listeler ve 3B Etiketler olarak adlandırılmıştır. Bunlardan herhangi
bir tanesini seçip tamam düğmesine tıkladığımızda Sayfamızdaki tablomuz
otomatik olarak biçimlendirilecektir.
Arka Planı Ayarlamak
Excel hücrelerinin varsayılan arka plan renginin beyaz olduğunu biliyoruz. Bu
renkleri hücre dolgusundan değiştirmemiz mümkün. Fakat bu dolgu renginin
yazıcıdan çıktı aldığınızda kağıdınızda göreceksiniz. Bu bir her zaman
istenmeyen bir olaydır. Oysa biz öyle istiyoruz ki hem arka planda güzel bir
renk, desen olsun hem de bu renk yada desen yazıcıda çıkmasın. Yazıcıda sadece
verilerimiz çıksın. Bunun için Biçim menüsünden Sayfa komutunu, buradan da Arka
Planı tıklıyoruz. Ekrana "Sayfa Arka Planı" penceresi gelecektir. Bilgisayarımızın
herhangi bir klasörü içerisine yerleştirdiğimiz resimlerden bir tanesini
seçiyoruz. Ekle Düğmesine tıkladığımızda Excel'in arka planının 65536 satırının
ve 256 sütununun arka plan rengi veya resmi ile dolduğunu görüyoruz. Unutmayın,
eğer, bir program hazırlıyorsanız ve arka plan deseni kullanıyorsanız bu olay
programın çalışmasını yavaşlatabilir. Sadece küçük tablolarınızda önyüzün güzel
görünmesi istediğinizde kullanabilirsiniz. Arka Planı kaldırmak istiyorsanız
Biçin menüsünden Sayfa alt menüsünü açın buradan da Arka Planı Sil komutunu
tıklayın. Unutmayın her arka plan geçerli olduğu sayfada kullanılmaktadır.
Sayfa2 de yaptığınız bir Arka Plan Sayfa3 de bulunmayacaktır.
Biçim Boyacısı
Hemen hemen hepimizin gördüğü, fakat çok azımızın kullandığı bir komut da Biçim
Boyacısı'dır. Biçim Boyacısı'nın ne işe yaradığını kısaca görelim. Yazmış
olduğumuz verileri biçimlendirelim. Gördüğünüz gibi başlık, font boyutu, rengi,
dolgu rengi, kenarlık rengi bizim tarafımızdan manuel olarak
gerçekleştirilmiştir. Bu hücreye yaptığımız biçimlendirmeyi başka bir hücre de
gerçekleştirmek istediğimizde, yapmamız gereken, Biçiminin uygulanacağı hücre
yada hücreleri seçip, Biçim Boyacısı ikonuna tıklayalım. Daha sonrada bu
biçimin hangi hücre yada hücrelere uygulamasını istiyorsak, o hücreleri
seçmemiz yeterli olacaktır.
Hücrelere Stil Uygulama
Stil: Adlandırdığınız ve bir küme olarak depoladığınız, yazı tipi, yazı tipi boyutu
ve girinti gibi biçimlendirme özellikleri kombinasyonu. Bir stil
uyguladığınızda, o stildeki tüm biçimlendirme yönergeleri bir defada uygulanır.
Örnek olarak biz yeni bir stil oluşturalım. Biçim menüsünden Stil komutunu
tıkladığımızda ekrana Stil Penceresi gelecektir. Değiştir düğmesine tıklayarak
kendi stilimizi hazırlayalım. Hücreleri biçimlendir penceresinden istediğimiz
biçimlendirmeleri yapalım. Şimdi sıra stil adını vermeye geldi. Stil Adı
kutusuna kendi istediğimiz adı yazıp Ekle Düğmesine tıklayalım. Tamam düğmesine
tıklayarak sayfaya döndüğümüzde seçili olan hücreye kendi stilimizi aktarmış
olduk. Herhangi bir hücreye metin girelim ve bu hücreye sitilimizi uygulayalım.
Biçim menüsünden Stil komutunu tıklayalım ve buradan da kendi stilimizi seçip
Tamam düğmesine tıklayalım. Gördüğünüz gibi daha önceki tarzda oluşturduğumuz
stil yeni hücreye de uygulanmıştır.
Sayfa Koruma, Hücre Koruma, Hücre
Kilitlerini Kaldırma
Bu ilk etapta çok karışık gibi görünse de mantığını anladığınız zaman kolay
olduğunu göreceksiniz. Şunu bilmelisiniz ki, Excel'deki bütün hücreler
varsayılan değer olarak kilitlidir. Ama bu kilidi aktif hale getirmek için
sayfa koruması yapmalısınız. Şimdi bazı hücrelerin kilidini kaldırıp diğerlerini
kilitlemek için aşağıdaki adımları tek tek yapın.
1. Kilidini kaldırmak
istediğiniz bütün hücreleri seçin.
2. Hücreler seçili haldeyken BİÇİM menüsünden, HÜCRELER.. komutunu tıklayın.
Ekrana HÜCRELERİ BİÇİMLENDİR penceresi gelecektir.
3. Bu pencerede bulunan KORUMA sayfa sekmesine tıklayın açılsın.
4.En üstte bulunan KİLİTLİ onay kutusundaki onayı kaldırın.
5. Tamam düğmesine tıklayın.
Seçmiş olduğunuz hücrelerin
kilidini kaldırdınız, şimdi ise
7. ARAÇLAR menüsünden KORUMA alt
menenüsüne tıklayın, Açılan menüden SAYFAYI
KORU komutuna tıklayın.
İşlem bu kadar. Sadece seçmiş
olduğunuz hücrelere veri girebilirsiniz.
Sayfa İşlemleri:
Sayfanın İsmini Değiştirme:
Biçim menüsü / sayfa / yeniden adlandır.
Sayfa seçeneği üzerinde sağ fare
tuşu / yeniden adlandır.
Sayfayı Silme: Düzen menüsü /
sayfayı sil seçeneği.
Sayfa seçeneği üzerinde sağ fare
tuşu / sil
Sayfa Ekleme: Ekle menüsü /
çalışma sayfası ekle.
Sayfa seçeneği üzerinde sağ fare
tuşu / ekle
Sayfa Kopyalama: Düzen menüsü / sayfayı
taşı veya kopyala /kopya oluştur seç / kitap kısmından yeni kitap seç.
Sayfayı Taşıma: Fare imleci sol
tuş basılı sürükleme yöntemi ile sırası değiştirilebilir.
Tüm Sayfalarda Aynı Anda İşlem:
Sayfa seçeneği üzerinde sağ fare tuşu / tüm sayfaları seç seçenği ile aynı anda
tüm sayfalarda işlem yapılabilir.
Formülün Gizlenmesi
Yazdığınız formülleri başkalarına göstermemek tabi ki en doğal hakkınız. Ama bu
işlemi bir türlü gerçekleştiremiyorsanız, ilk etapta biraz karmaşık gibi
görünen kesim çözümü aşağıda adım adım takip ediniz.
1. Basit bir tablo oluşturalım.
ve bu tablodaki değerleri toplatalım. Yani basit bir formül yazalım. (bu soruyu
cevaplarken kullandığım Excel 2002 yani Excel XP ve İngilizce sürümdür.)
2. Formül içeren hücremiz B5
dir. Formülü B5 hücresine yazıp onayladığınızda yukarıdaki şekillerdeki
sonuçlarla karşılaşacaksınız. yani B5 hücresindeki formülün Formül Çubugunda
görüldüğünü farkedeceksiniz.
3. Şimdi, tekrar formül yazılı
olan hücreyi seçili hale getirin.
Burada biz 1 tane hücreye formül
girdiğimiz için sadece onu seçili hale getirdik. Siz ne kadar formül girdiğiniz
hücre varsa hepsini seçin.
4. Format (Biçim) Menüsünden
Cells (Hücreler) komutunu seçin.
5. Ekrana Format Cells (Hücreleri
Biçimlendir) penceresi gelecektir.
6. Bu penceredeki Protection
(Koruma) sayfa sekmesini seçin.
Bu sayfa sekmesinde iki adet
onay kutusu bulunmaktadır. Locked (Kilitli) ve Hidden (Gizli). İşte aradığımız
şey burada. Gizli (Hidden) onay kutusunu onaylayın.
7. Ok (Tamam) düğmesine tıklayın
ve Excel sayfasına geri dönün.
Şimdi Excel Sayfasına geri
döndünüz fakat formülünüz hala görünüyor. İşlem bitmedi.
DİKKAT: Koruma (Locked) ve Gizli
(Hidden) olaylarının aktif olmasını istiyorsanız, işlem yapmak istediğiniz
Excel sayfasını koruma altına almalısınız.
8. Tools (Araçlar) Menüsünden,
Protection (Koruma) alt menüsünü açın. Buradanda Protect Sheet (Sayfa Koruma)
komutunu seçin. Sayfanızı koruyun.
9. Sayfanızı koruma altına aldı
iseniz, şimdi formül içeren hücrenizin üzerine gelin ve Formül Çubuğuna bakın.
Artık formülünüz görünmüyor.
Otomatik İşlemler
Daha önceki sürümler Excel otomatik olarak sadece Toplama formülünü
yapabiliyordu. Oysa Excel 2002'de TOPLAM, ORTALAMA, SAY, EN BÜYÜK, EN KÜÇÜK
gibi diğer bazı işlevlerin formüllerini otomatik olarak yazabilir. Bunun için
yapmamız gereken, verilerimizin altındaki hücreye tıklayıp, sonrada Standart
Araç çubuğunda bulunan Otomatik Toplam ikonuna tıklamaktır. Excel bizim için
seçtiğimiz hücreye =TOPLA(A1:A4) formülünü yazacaktır. Bu formülün içerisinde
biz de düzenleme yapabiliriz. Excel sadece "bunları toplayabilir
miyim?" diye bize öneri sunmaktadır. Biz istediğimiz değiştirebiliriz.
Yani Excel'in önerisini kabul etmeyebiliriz. Fakat Excel'in sunmuş olduğu bu
otomatik işlevden faydalanabiliriz. Aynı verilerin ortalamasını aldırabiliriz.
Kaç hücrede veri olduğunu görmek istiyorsak SAY komutuna tıklamamız yeterli.
Formülün Otomatik olarak yazdırıldığını göreceksiniz.
=BAĞ_DEĞ_SAY(A1:A7)
Formül Yazmaya Giriş
Excel'de hücrelere formüller yazdırma işlemlerini adım adım göreceğiz. Basitten
zora doğru formüller nasıl gerçekleştirilir bunları anlatacağız. Bir hücreye
formül girebilmek için önce hücreye "=" Eşittir İşlecini girmemiz
gerekiyor. Eşittir işlecini girdiğimiz zaman Excel bu hücreye bir formülün
yazılacağını anlar. A1 hücresine =B1 yazdığımızda, Excel B1 hücresini tanımlar.
B1 hücresin de herhangi bir değer olmadığı için A1 hücresi 0 olarak
görünmektedir. B1 hücresine 10 değerini girdiğimizde, A1 hücresinde de 10
rakamının olduğunu göreceğiz. Bunun nedeni A1 hücresindeki formülün B1
hücresine eşit olduğunu ifade etmesidir. Formülümüzü biraz daha geliştirelim.
A2 hücresine =B1+B2 formülünü girerek A2 hücresinde B1 ve B2 yi toplamak
istiyoruz. B2 hücresinde herhangi bir değer girilmediği için, A2 hücresine
sadece B1 in değerini yazdı. Çünkü 10+0=10 olacaktır. B2 hücresine 20 değerini
girdiğimizde A2 hücresi 10+20=30 olacaktır.
Bölme İşlemi
Bölme işlemi diğer işleçlerden biraz farklıdır. İleriki derslerimizde bütün
işleçleri anlatacağız.
A1 hücresinde 10
A2 hücresinde 20
A3 hücresinde Ali
A4 hücresi de boş olsun.
C1 hücresine girdiğimiz formül A1'in değerini A2'ye bölsün =A1/A2 formülü
onayladığımızda doğal olarak 0,5 sonucunu alacağız. Oysa A1'i A3' bölmek
istediğimizde (=A1/A3 yani =10/Ali)#DEĞER! Hatasını verecektir. Bunun nedenini
bulmak gayet kolay. A3 deki "Ali" sayısal bir değer değildir.
Dolayısı ile Excel bu yanlışlığı hemen fark edecek ve sizin Hata yaptığınızı
söyleyecektir. Bu defa C3 hücresine aşağıdaki formülü yazalım.
=A1/A4
Bu defa #SAYI/0! Hatası vermiştir. Bunun nedeni bölme işleminde bir sayının sıfıra
bölümüdür. A4 de herhangi bir değer olmadığı için A4 hücresini sıfır olarak
kabul etti. Oysa C4 hücresine aşağıdaki formülü yazdığımızda
=A4/A1
sonucu 0 olarak göreceğiz. Bunu açıklayalım.
Matematikte; Bir sayının Sıfıra
bölümü Belirsizdir. Sıfırın bir sayıya bölümü ise sıfırdır.
İşleçler (Operatörler)
Excel çalışma sayfasında formül yazarken sürekli olarak işleçleri kullanırız.
Önce bu işleçler (operatörler) hakkında kısa bir bilgi verelim. Kısaca İşleçleri
3 kategoriye ayırabiliriz.
1. Aritmetiksel İşleçler
2. karşılaştırma İşleçleri
3. Mantıksal İşleçler
Aritmetiksel İşleçler
^ Üs Alma
* Çarpma
/ Bölme
+ Toplama
- Çıkarma
& Birleştirme (Bu işleci Metinsel İşleçler Kategorisi olarak da
ayırabiliriz)
Karşılaştırma İşleçleri
= Eşittir
<> Eşit Değildir
< Küçüktür
> Büyüktür
<= Küçük Eşittir
>= Büyük Eşittir
Mantıksal
İşleçler
Eğer, Ve, Veya, Değil, Yanlış,
Doğru gibi ayrılabilen bu işleçler üzerinde de İleri Formül yazılışlarında
detaylı olarak duracağız.
ÜS Operatörü
Matematikte sık kullanılan Üs operatörüdür. Kendisinden önce gelen sayının,
kendisinden sonra gelen sayı miktarınca çarpımına eşittir.
=2*2 sonuç 4 dür.
=2*2*2 sonuç 8 dir.
Şimdi bunları üs operatörü ile
yazalım.
=2^2 sonuç 4 dür
=2^3 sonuç 8 dir
Matematikte kullanılırken en
önce işleme katılan işleçtir.
Çarpma Operatörü
Aritmetik operatörlerdendir. Matematikte kullanılan çarpma operatörünün aynısıdır.
Verilen iki yada daha fazla sayıyı birbiri ile çarpar.
=2*2 sonuç 4 dür.
=2*2*2 sonuç 8 dir.
=3*6*5 sonuç 90 dır.
Bölme Operatörü
Aritmetik operatörlerdendir. Matematikte kullanılan bölme operatörünün aynısıdır.
Verilen ilk sayıyı ikinci sayıya böler.
=12/4 sonuç 3 tür
AYRI, AYRI SAYFALARDA DÖRT İŞLEM:
Aynı kitap içinde, sayfa 1’de A1 hücresine 500
yazın. Sayfa 2’nin B1 hücresine; 750 yazın. Sayfa 3’de C1 hücresine;
|
=Sayfa1!A1+Sayfa2!B1 |
=Sayfa1!A1*Sayfa2!B1 |
|
=Sayfa1!A1^Sayfa2!B1 |
=Sayfa1!A1/Sayfa2!B1 |
|
=Sayfa1!A1-Sayfa2!B1 |
|
Eğer (En fazla 7’ye kadar iç içe
kullanılabilir.)
=EĞER(ŞART1;”DOĞRU İSE
DEĞER”;”YANLIŞ İSE DEĞER”)
Harfli ifade;
=EĞER(E2>89;”A”;EĞER(E2>79;”B”;EĞER(E2>69;”C”;EĞER(E2>59;”D”;EĞER(E2>49;”E”,”F”)))))
VE: Verilen şarta göre mutlaka
hepsinin olması gerekir.
A1=2, A2=3, A3=4 verin.
Buna göre;
=EĞER(VE(A1=2;A2=3;A3=4);”ŞARTLAR
TAMAM”;”ŞARTLAR TAMAM DEĞİL”)
NOT: sayıları değiştirin ve biri
dahi yanlış olsa sonuç şartlar tamam değil olacaktır.
YADA: Verilen şartlardan biri
dahi doğru olsa geçerli olur.
Buna göre;
=EĞER(YADA(A1=2;A2=3;A3=4);”ŞARTLAR
YERİNE GELDİ”;”ŞARTLAR YERİNE GELMEDİ”)
NOT: Sayıları değiştirin ve biri
dahi doğru olsa sonuç şartlar tamam olacaktır.
DEĞİL: Verilen şarta göre eğer
aynı ise sonuç yanlıştır. Kısaca normalde girilen Eğer formülünün tam tersidir.
Buna göre;
=EĞER(DEĞİL(A2=3);”ŞARTLAR
OLDU”;”ŞARTLAR OLMADI”)
ADI SOYADI |
1.NOT |
2.NOT |
SÖZLÜ |
ORTALAMA |
SONUÇ |
|
SERTAP |
100 |
100 |
100 |
=ORTALAMA(B2:D2) |
=EĞER(E2>59;"GEÇTİ";"KALDI") |
|
ÖZLEM |
75 |
92 |
99 |
=ORTALAMA(B3:D3) |
=EĞER(E3>59;"GEÇTİ";"KALDI") |
|
ŞEBNEM |
96 |
58 |
95 |
=ORTALAMA(B4:D4) |
=EĞER(E4>59;"GEÇTİ";"KALDI") |
|
SEZEN |
36 |
77 |
51 |
=ORTALAMA(B5:D5) |
=EĞER(E5>59;"GEÇTİ";"KALDI") |
|
HAKAN |
85 |
81 |
47 |
=ORTALAMA(B6:D6) |
=EĞER(E6>59;"GEÇTİ";"KALDI") |
|
ZEYNEP |
25 |
92 |
89 |
=ORTALAMA(B7:D7) |
=EĞER(E7>59;"GEÇTİ";"KALDI") |
|
NİLÜFER |
36 |
93 |
36 |
=ORTALAMA(B8:D8) |
=EĞER(E8>59;"GEÇTİ";"KALDI") |
|
KIRAÇ |
62 |
83 |
87 |
=ORTALAMA(B9:D9) |
=EĞER(E9>59;"GEÇTİ";"KALDI") |
|
DEMET |
55 |
69 |
48 |
=ORTALAMA(B10:D10) |
=EĞER(E10>59;"GEÇTİ";"KALDI") |
|
DENİZ |
91 |
71 |
25 |
=ORTALAMA(B11:D11) |
=EĞER(E11>59;"GEÇTİ";"KALDI") |
|
HALUK |
12 |
42 |
36 |
=ORTALAMA(B12:D12) |
=EĞER(E12>59;"GEÇTİ";"KALDI") |