DERS 1: MS OFFICE 2000 ORTAK İŞLEMLER

 

Ders sonunda yapabilecekleriniz:

 

  • Uygulamaları çalıştırmak.
  • Office Kısayol Çubuğunu (Shortcut Bar) Kullanmak
  • Araç Çubuklarıyla çalışmak
  • İletişim kutularıyla çalışmak.
  • Mönülerle çalışmak
  • Yardım almak ve Ofis Yardımcısı (Office Assistant) ile çalışmak
  • Dosyaları yönetmek.
  • Belgeleri Önizlemek ve Yazdırmak.
  • Kes, Kopyala, Yapıştır - Topla-Yapıştır işlemlerini yapmak
  • Geri Al ve Yeniden işlemlerini yapmak.

 

I. UYGULAMALARI BAŞLATMAK

Office 2000 içinde çok sayıda uygulama yer alır bunları başlatmak için genellikle ortak yollar izlenir:

A. PROGRAMLARI BAŞLATMAK

Bir programı başlatmak için, Başlat (Start) düğmesinden, Programlar (Programs) menüsü işaret edilir. Buradan istenilen programın üzerinde fare ile tıklanır.

 

Örneğin FrontPage 2000 programını çalıştırmak için;

Başlat (Start) düğmesine tıklayın, Programlar (Programs) menüsünü işaret edin.

Programlar menüsü açılacaktır. Buradan FrontPage programı üzerine tıklayın.

 

Bir programı başlattıktan sonra; o programı kullanabilirsiniz. Programın kullanımı bittikten sonra da programın kapatılması gerekir. Bu işlem için uygulamanın penceresinin sağ üst köşesinde yer alan kapatma (close) düğmesine tıklayın.

 

B. PROGRAMLARA KISAYOL OLUŞTURMAK

Sık kullandığınız bir programa ya da dosyaya erişmek onu başlatmak ya da açmak için onun kısayolunu oluşturabilir ve her an gözünüz önünde bulunsun diye Windows masaüstüne koyabilirsiniz.

 

Kısayol yaratmak için birçok yol izlenebilir. Bunlardan bir tanesi masaüstüne sağ tıklamak, ardından Yeni (New) seçeneğini işaret etmektir. Buradan Kısayol (Shortcut) seçeneği üzerinde tıklanır ve kısayolu yaratılacak programın exe dosyası (tür olarak uygulama olan dosya) yazılır ya da Gözat düğmesine tıklanarak seçilir.

 

NOT: Bu dokümanlar Faruk Çubukçu tarafından hazırlanmıştır. Bütün hakları saklıdır. Ticari olarak kullanılamaz. Bakınız: www.farukcubukcu.com

Adı geçen ve telif haklı olan ürünler bilgi amaçlı olarak kullanılmıştır.

 

C. "BELGELERİM" MENÜSÜNÜ KULLANMAK

Başlat menüsünde yer alan Belgelerim (My Documents) menüsü uygulama ayırt etmeden alfabetik sırada son kullanılan 15 dosyayı listeler. Bu listeden istediğinize tıklayarak açabilirsiniz. Böylece uygulama ve çalışacağınız dosyayı başlatmış olursunuz.

 

D. "OFFİCE KISAYOL ÇUBUĞU" DÜĞMELERİNİ KULLANMAK

Office 2000 programlarını çalıştırmak için bir diğer yol ise Office Kısayol Çubuğu araç çubuğunu kullanmaktadır. Office 2000 kuruluşunun ardından bu araç çubuğu masaüstünün üzerine yerleşir. Buradan uygulamalar kolayca başlatılabileceği gibi. Yeni belge yaratma düğmesi ve diğer işlemler yer alır

 

Office 2000 kısayol çubuğunda şu düğmeler yer alır: Yeni Ofis Belgesi ve Ofis Belgesi Aç düğmeleri herhangi bir Office programı ile yeni bir belgeye başlamanızı ya da mevcut bir belgeyi açmanızı sağlar.

 

II. ARAÇ ÇUBUKLARIYLA ÇALIŞMAK

Araç çubukları tüm Office programları tarafından ortak şekilde kullanılan bir bölüm haline gelmiştir. Bütün Office 2000 programlarında Standart araç çubuğu vardır. Bu araç çubuğunda temel açma (Open), kaydetme (Save ve Save As), yazdırma (Print), kopyalama (Copy) gibi işlemler yer alır. Bunun dışında Formatting (Biçimleme) araç çubuğu gibi araç çubukları özellikle metin ya da diğer bileşenleri biçimlemek için kullanılır.

 

A. ARAÇ ÇUBUKLARINI GİZLEMEK VE YENİDEN GÖRÜNTÜLEMEK

Bir araç çubuğunu eklemek/çıkarmak için:

 

1. Görünüm (View) menüsünden Araç Çubukları (Toolbars) komutuna tıklanır.

2. İşaretli araç çubukları şu anda açık olan araç çubuklarıdır. İstenilen araç çubuğuna tıklanarak açılır ya da açık olan bir araç çubuğuna tıklanarak işareti kaldırılarak araç çubuğu ortamdan kaldırılır.

 

B. ARAÇ ÇUBUĞUNA DÜĞME EKLEMEK

Mevcut bir araç çubuğuna yeni bir düğme eklemek için yine Özelleştir (Customize) iletişim kutusu kullanılır.

 

1. Görünüm (View) menüsünden Araç Çubukları (Toolbars) komutu işaret edilir ve Özelleştir seçeneğine tıklanır.

2. Ardından Araç Çubukları sekmesi seçilir.

3. Komutlar (Commands) sekmesine tıklanır ve istenilen işlemler araç çubuğu üzerine fare ile sürüklenilerek bırakılır.

 

III. İLETİŞİM KUTULARIYLA ÇALIŞMAK

Bütün ofis uygulamalarında dosya açmak (open), kaydetmek (save) gibi işlemler için ortak iletişim kutuları kullanılır.

A. SAVE (KAYDET) İLETİŞİM KUTUSU

MS Word ya da Excel içinde yeni bir belgeyi yazdıktan sonra, yazılan bu metni sabit diskin üzerine belli bir adla kaydetmeniz gerekir. Kayıt işlemi belgeye bir ad vererek belgenin kalıcı olarak sabit diskinize kayıt edilmesini sağlar.

 

B. OPEN (AÇ) İLETİŞİM KUTUSU

Microsoft Word ya da Excel gibi bir uygulamayı başlattığınızda kaşınıza boş bir ekran gelir. Bu yeni belgede çalışabileceğiniz gibi, daha önce kaydedilen bir belge de açabilir ve üzerinde çalışabilirsiniz. Daha önce hazırlamış olduğunuz (var olan) bir belgeyi açmak için, Standart araç çubuğu üzerinde yer alan Open (Aç) düğmesine tıklayabilir ya da Dosya menüsünden, Aç (Open) komutunu kullanabilirsiniz.

 

 

IV. KISAYOL TUŞLARI

Kısayol tuşları özellikle deneyimli kullanıcıların tercih edeceği bir kullanım şeklidir. Kısayol tuşları (shortcut keys) yapılacak bir işlemi; örneğin bir kopyalama işlemini Edit (Düzen)  menüsünden Copy (Kopyala) komutu yerine CTRL+C tuşlarıyla yapmaktır.

 

NOT: Bu kullanımda CTRL tuşuna basılı tutarken C tuşuna basıldığına dikkat ediniz.

 

A. WİNDOWS İŞLETİM SİSTEMİNİN KISAYOL TUŞLARI

Windows işletim sisteminde yer alan kısayolların başında klavyeden bir ya da daha çok tuşa basarak yapılan işlemler gelir. Klavye kullanımında dikkat edilecek konulardan birisi tuş bileşimleridir. ALT+TAB ya da CTRL+F gibi artı işareti ile gösterilen tuş bileşimlerinin uygulanmasında bir tuşa basılı tutulurken diğer tuşa basılır.

 

Tablo: Yaygın kullanılan kısayol tuşları

 

Tuş

İşlem

ENTER

Veri girişini tamamlama, komut satırındaki komutu gönderme.

ESC

İletişim kutusunu kapatma, veri girişini iptal etme.

BACKSPACE

Ekleme noktasının solundaki karakteri silme ya da seçimi silme

DELETE

Ekleme noktasının sağındaki karakteri silme ya da seçimi silme

TAB

Alanlar arasında geçiş. Hücre girişini tamamlama ve seçim içinde sağa taşınma

ALT+TAB

Uygulamalar arasında geçiş

ALT+F4

Uygulamayı kapat

CTLR+F4

Pencereyi kapat

CTRL+F6

Bir pencereden diğerine geçiş.

F5

Açılış düzenlemelerini iptal ederek aç. Görünümleri tazelemek için kullanılan genel "refresh" tuşu.

F8

Açılışta başlatma seçeneklerini verir.

Ok tuşları

Bir karakter yukarı, aşağı, sola ya da sağa taşıma

 

 

Not: Klavyeler standart tuş takımları aracılığıyla metinlerin yazılmasını sağlarlar. Türkiye de Q ve F klavye kullanılabilir. Bu ayarlamalar Control Panel bölümünde Keyboard bölümünden yapılabilir.

 

 

B. MİCROSOFT OFFİCE 2000 KISAYOLLARI

 

Tablo: Bazı yararlı tuş  kombinasyonları

Tuş

İşlevi

F1

Yardım

ENTER

İşlemi yerine getirir. Aktif hücre aşağı doğru iner.

ESC

Bir işlemi iptal eder.

F4

En son işlemi yineler.

F7

Hecele.

CTRL+N

Yeni belge.

CTRL+O

Eski belge aç.

CTRL+P

Yazdır.

CTRL+S

Kaydet

CTRL+A

Tümünü seç

CTRL+Z

En son yapılan işlemi iptal eder.

CTRL+-

Seçimi iptal eder.

DEL

Seçilen alanı temizler (Clear) .

CTRL+X

Seçilen alanı keser (Cut).

CTRL+C

Seçilen alanı kopyalar (Copy).

CTRL+F

Arama.

CTRL+H

Değiştir.

CTRL+G

Git.

CTRL+V

Kopyalanan alanı yapıştırır (Paste)

BACKSPACE

Veri girişinde önceki bir karakteri siler.

SHIFT+F6

Pencereler arası geçiş.

SHIFT+F3

Function Wizard 'ı gösterir.

ALT+=

Otomatik toplama aracı (AutoSum)

CTRL+;

Tarih girer.

CTRL+SHIFT+:

Zamanı girer.

CTRL+SHIFT+"

Bir üstteki aktif hücreden veriyi kopyalar.

CTRL+D

Aşağı doğru doldur.

CTRL+R

Sağa doğru doldur.

SHIFT+ENTER

Yukarı doğru çık.

TAB

Sağa doğru ilerle.

SHIFT+TAB

Sola doğru ilerle.

 

V. YARDIM ALMAK

Office 2000 de diğer Microsoft ürünleri gibi F1 tuşuna basılarak yardım sağlanan bir üründür. Yardım konularına ayrıca Yardım (Help) menüsünden de erişilebilir.

 

A. ASİSTAN

Office Asistanı, siz çalışırken ekranda gezen garip yaratığın adıdır. Değişik şekillere giren bu yardımcının üzerinde tıklayarak ona soru sorabilirsiniz. O da sorunuza yanıt olarak size yardım için hazırlanan metinleri getirecektir. Örneğin "Grafik yaratmak" gibi bir soruyu yazarak bir grafiği nasıl yaratacağınızı asistanınıza sorabilirsiniz.

 

B. HELP MENÜSÜ

Help (Yardım) menüsünden yararlanmak ise menü çubuğunda yer alan Help menüsü seçeneklerinden yararlanarak belli konular (contents) ve index (dizin) sisteminden yararlanarak istenilen konularda bilgi sahibi olabilirsiniz. Ya da Search düğmesine tıklayarak istediğiniz konuda arama yapabilirsiniz.

 

Contents (İçerik) Sekmesi:

 

Yardım içinde yer alan konuları gösterir.

 

Search (ara) Sekmesi:

 

İstediğini konun yardım içinde aranmasını sağlar. Örneğin tablo yazıp tablo konusundaki belgelere erişilir. İngilizce olarak (table). Ayrıca daha spesifik aramalar da yapılabilir.

 

"Tablo yaratmak"

 

ya da

 

"Create a table"

 

gibi konular aranabilir.

 

Index (Dizin) Sekmesi:

Yardım içindeki konuların alfabetik olarak listelendiği ve aranacak konuların kolayca bulunmasını sağlayan bir yerdir.

 

 

VI. KOPYALAMA VE TAŞIMA

Kopyalama (Copy) ve taşıma (Move) metin düzenleme sürecinde sık yaptığımız işlemlerdendir. Metnin bir parçasını aynı belge içinde ya da diğer bir belgeye taşımak ya da kopyalamak için bu işlemlere gereksinim duyarız.

 

A. KOPYALAMA İŞLEMİ 

 

Edit (Düzen) menüsünü kullanarak;

 

1.      1.      Kopyalanacak alanı seçin.

2.      2.      Edit (Düzen) menüsünden, Copy (Kopya) komutunu seçin.

3.      3.      Kopyalanacak yere fare ile tıklanır ya da  giriş noktası hedef bölgeye, ok tuşlarıyla gelinir.

4.      4.      Edit (Düzen) menüsünden, Paste (Yapıştır) seçeneği seçilir.

 

Klavyeyi kullanarak;

 

1.      1.      Kopyalanacak alanı seçin.

 

1.      NOT: Klavyeyi kullanarak seçim yapmak için, SHIFT tuşu basılı iken ok tuşlarına

2.      basarak, istediğiniz alanı seçin.

3.       

2.      2.      Kopyalama işlemi için CTRL+C tuşlarına basın.

3.      3.      Ok tuşları ile hedefe gidin.

4.      4.      CTRL+V tuşuna basın.

 

Farenin sağ tuşuna basarak çıkan ekrana gelen kısayol menüsü ile;

 

1.      1.      Kopyalanacak alanı seçin

2.      2.      Farenin imleci, seçilen alanın içinde iken, farenin sağ tuşuna basılır.

3.      3.      Çıkan Kısayol menüsünden Copy komutunu seçin.

4.      4.      Giriş noktasını kopyalanacak hedefe götürün.

5.      5.      Farenin sağ tuşuna basılarak çıkan, Kısayol menüsünden, Paste seçeneğini seçin.

 

B. TAŞIMA

Taşıma işlemi kopyalama işlemine çok benzer. Ancak işaretlenen metin yerinden alınıp diğer bir yere götürülür. Kopya işlemindeki gibi bir kopyası çıkarılmaz.

 

Edit (Düzen) menüsünü kullanarak;

 

1. Taşınacak alanı seçin.

2. Edit (Düzen) menüsünden, Cut (Kes) komutunu seçin.

3. Kopyalanacak yere fare ile tıklanır ya da  giriş noktası hedef bölgeye, ok tuşlarıyla gelinir.

4. Edit (Düzen) menüsünden, Paste (Yapıştır) seçeneği seçilir.

 

Klavyeyi kullanarak;

 

1. Taşınacak alanı seçin.

2. Kopyalama işlemi için CTRL+X tuşlarına basın.

3. Ok tuşları ile hedefe gidin.

4. CTRL+V tuşuna basın.

 

VII. YAZICILAR VE BASKI İŞLEMLERİ

Yazıcılar (printers) ve yazdırma işlemi (print), hazırladığımız belgelerin yazıcıya gönderilmesini sağlar. Ancak yazdırma işleminden önce kullanılacak yazıcının Windows'a tanıtılmış olması gerekir.

 

Yazdırma işleminin yapılacağı yazıcının konumuna göre yerel ve ağ üzerinde olması söz konusu olabilir. Kişisel kullanımda genellikle makineye bağlı olan yazıcıya yerel (lokal) yazıcı denir. Şirketlerde ise bir sunucuya ya da bu iş için kullanılan bir bilgisayara bağlı olan yazıcıya ağ yazıcısı (network printer) denir.

 

 

A. YAZICI KURMAK

Bir yazıcının kullanımı iki türlü olur. Kendi bilgisayarınıza bağlı olan yazıcıları kullanmak ya da başka bir bilgisayara (network üzerinde) bağlı olan yazıcıyı kullanmak.

 

Bu nedenle yazıcının kuruluşu da farklı olur.

 

  • Kendi bilgisayarına bağlı (local) olan bir yazıcıyı kurmak
  • Başka bir bilgisayara bağlı olan bir yazıcıyı kurmak

 

NOT: Bilgisayar takılan bir yazıcı, Windows işletim sistemi tarafından (Plug and Play özelliği ile) otomatik olarak tanınabilir. Eğer tanınmayan bir yazıcı ise o zaman yazıcısın sürücüsü kullanılır.

 

Bir yazıcıyı kurmak ve kullanmak için:

 

1. Başlat (Start) düğmesine tıklayın ve Ayarlar (Settings) menüsünü işaret edin. Ardından Yazıcılar (Printers) seçeneğini tıklayın.

2. Ardından Yazıcı Ekle (Add Printer) seçeneğini çift tıklayın. 

3. Yazıcının Yerel (Local) (kendi makinanıza) ya da Ağ (Network) mü (başka bir bilgisayara bağlı) olarak kullanılacağı seçilir.

4. Ardından yazıcının modeli seçilir. Örneğin HP Laserjet 4.

5. Ardından yazıcının takılacağı çıkış (port) seçilir. Örneğin LPT1.

 

B. YAZICI AYARLARI

Printers (Yazıcılar) klasöründen seçilen bir yazıcının özellikleri yazıcının çalışmasını düzenler.

Bu düzenlemeler şunlardır:

·           Çalışma zamanları.

·           Separator (ayırıcı) dosyalarının düzenlenmesi.

·           Çıkışın (port) seçilmesi.

·           Yazıcı işlemcisinin (processor) seçilmesi.

·           İşlerin önceliklerinin düzenlenmesi.

·           Paylaşımın düzenlenmesi.

·           Kullanım izinlerinin düzenlenmesi.

·           Yazıcı ile ilgili sayfa, çözünürlük vb. düzenlemeleri.

Yazıcının özellikleri Dosya (File) menüsünden ya da üzerinde sağ tuşa basarak elde edilir:

Gelişmiş (Advanced) tabında Yeni Sürücü (New Driver) düğmesi ile yazıcı sürücüsü değiştirilir. Separator Page düğmesi ile ayırıcı sayfa düzenlenir. Print Processor düğmesi ile de yazdırma işleminin tipi seçilir. Ports bölümünde çıkışlar düzenlenir.

 

  

Sharing (paylaşım) bölümünde ise yazıcının paylaşıma açık olup olmaması düzenlenir. Not Shared bir yazıcı paylaşılmayan bir yerel yazıcıdır. Shared yazıcı ise kendisine verilen bir adla diğer kullanıcılar tarafından (yine verilen izinler çerçevesinde) kullanılır.

Device Setting (Aygıt Ayarları) bölümünde ise yazıcıya özel sayfa büyüklükleri, çözünürlük vb ileri ayarlamalar yapılır.            

 

C. YAZDIRMA İŞİNİN YÖNETİMİ

Yazdırma işinin bir diğer konusu ise yazıcıdan yazdırılmakta olan işin takibidir. Uygulama programında yazıcıya yollanan iş yazıcı tarafından yazdırılırken Windows'un spool'unda bekler. Bu aşamada işler görüntülenebilir. İptal (cancel) edilebilir ya da durdurulabilir (pause).

 

·        ·        Cancel (İptal)

·        ·        Pause (Duraklat)

·        ·        Restart (Yeniden Başlat)

 

Yollanan işlemleri yönetmek için önce Start, Settings, Printers klasörü seçilir. Burada istenilen yazıcının üzerine fare ile çift tıklayarak yazıcıya yollanan işlerin durumu görülür. Bu işlemler Administrator ve diğer yönetim izni olan kişiler tarafından yapılır.

 

Yazıcıya yollana işin adı (name), durumu (status), sahibi (owner), kaç sayfa (pages) olduğu, büyüklüğü (size) vb bilgiler yer alır. Kullanıcı ya da sistem yöneticisi istediği işi seçerek durdurma, iptal ve diğer işlemleri yapabilir. Bu işlem için Document mönüsü ya da seçilen iş üzerinde farenin sağ tuşuna basılır.

 

GÖZDEN GEÇİRME

1. Office programlarının ortak görevlerini sayınız?

2. Office programlarının başlatılma şekillerini sayınız?

3. Help sisteminin standartlarını sayınız?

4. Bir uygulamadan kopyalanan bilgilerin diğer bir uygulamaya yapıştırılması mümkün müdür? Eğer mümkünse hangi uygulamalar arasında bu işlemler yapılır.

5. Hangi kısayol tuşları Office programlarında ortak olarak kullanılır? Örnek veriniz.

 

 

DERS 2: WORD BELGESİ OLUŞTURMAK

 

Amaçlar:

 

-Microsoft Word'ü başlatmak.

-Çalışma ortamını tanımak.

-Yardım almak.

 

I. GİRİŞ

Microsoft Word ©, ilk bakışta her türlü yazılarımızı yazacağımız, onları istediğimiz şekilde biçimlendirebileceğimiz ve yazıcı aracılığıyla kağıt üzerine bastırabileceğimiz bir programdır. Microsoft Office© ailesi içinde yer alır. Genellikle yüklenmesi de Office programı içinde olur. 

 

Bugün dünyada yüz milyonları aşan sayıda kullanıcısı olan bir programdır ve hemen her bilgisayar kullanıcının bildiği programlardandır diyebiliriz. Ancak daha etkin ve doğru kullanmak açısından kitaplara ve eğitime ihtiyacımız vardır. İşte bu bölümün amacı da size programı tanıtmaktır.

 

Microsoft Word ile yapabilecekleriniz:

 

-Mektup yazmak.

-Dilekçe vb. bütün yazışmalar.

-Raporlar düzenleme.

-Tablolar  (çizelgeler) hazırlamak.

-Toplu mektup yazmak.

-Adres etiketleri düzenleme

-Tez, kitap vb. yazmak.

-Gazete ve dergi hazırlamak.

-Özgeçmiş, faks başlığı vb. gibi resmi yazıları yazmak.

-Grafik çalışmaları, çizimler vb. yapmak.

-Web sayfaları hazırlamak.

-...

 

A. MİCROSOFT WORD'Ü BAŞLATMAK

Microsoft Word'ü başlatmak için Start (Başlat) menüsünden Programs'ı işaret etmek ve Microsoft Word'ü tıklamak gerekir. Program açıldıktan sonra menüleri, araç çubukları ve diğer kontrol araçlarıyla kullanılır. Bu işlemleri klavye ve farenizle yapacaksınız. Daha sonra, programı kapatmak için yine diğer Windows programlarında olduğu gibi penceresinin sağ köşesinde bulunan kapatma düğmesi çift tıklanır ya da File (Dosya) menüsünden Exit (Çıkış) komutu seçilir.

 

 

II. ÇALIŞMA ORTAMI

Microsoft Word programı çalıştırıldıktan sonra, çalışma ortamı olarak adlandırdığımız programın kullanıcı arabirimi ekrana gelir. Bu ortam üzerindeki menüler, araç çubukları ve diğer kontroller aracılığıyla program kullanılır. Aynı zamanda metinlerin yazılacağı ortam da bu çalışma ortamının içindedir.

 

ŞEKİL 2.1: MS WORD ÇALIŞMA ORTAMI

 

 

A. ÇALIŞMA ORTAMININ ELEMANLARI

 

Başlık Çubuğu:

 

Title Bar (Başlık Çubuğu), yazılan dosyanın adını taşır. Belgeyi ilk açtığınızda bir adı yoktur. Bu ad Word tarafından önce Document1 - Microsoft Word olarak verilir.

 

İPUCU: Bu belge adları geçici adlardır. Daha sonra belge kaydedileceği zaman (File menüsünden Save As... komutu ile) belgeye anlamlı bir ad verilir.

 

Menüler:

 

Menüler menü çubuğu üzerinde yer alır. Menu Bar (Menü Çubuğu), Word'ün sahip olduğu menüleri taşır. Fare ile menü başlıkları üzerine tıklanarak açılırlar. Ayrıca farenin uygun olmadığı durumlarda klavye ile de açılıp seçilebilirler. ALT tuşu ve menü adındaki altı çizili harfe basarak menüyü açabilirsiniz.

 

Araç Çubukları:

 

Toolbars (Araç Çubukları) işlemlerin bir düğmeye basarak yapılmasını sağlarlar. Word ortamında çok sayıda araç çubuğu vardır. 

 

Standard Araç Çubuğu:

 

Üzerinde Open (Aç), Save (Kaydet) ve Print (Yazdır) gibi genel kullanıma ait düğmeler bulunur. Bu araç çubuğu varsayım olarak ortamda yer alır.

 

Formatting Araç Çubuğu:

 

Üzerinde metin ya da  paragrafları biçimlemek için düğmeler bulunur. Yazı tipleri, büyüklükleri vb. özellikler bu araç çubuğu aracılığıyla verilir. Bu araç çubuğu varsayım olarak ortamda yer alır.

 

 

Ruler (Cetvel):

 

Word ortamında dikey ve yatay olmak üzere iki cetvel bulunur:

 

Horizontal Ruler (Yatay Cetvel):

 

Paragraf girintilerini, sekme (tab) ayarlarını belirlemek ya da kenar boşluklarını ayarlamak için kullanılır. Cetvel aracılığı ile yazılan sayfanın boyutlarını cm. ya da başka bir ölçü birimi ile görür ve denetleyebilirsiniz. Ayrıca paragraf girintileri, sütun genişlikleri vb. düzenlemeleri de cetvel üzerinde yapabilirsiniz.

 

 

İPUCU: Çalışma ekranında cetvelin görünüp görünmemesi View (Görünüm) menüsünden, Ruler (Cetvel) komutu ile sağlanabilir. Cetvel ölçüsünün cm ya da inch olarak ayarlayabilmek için ise; Tools (Araçlar) menüsünden, Options (Seçenekler) komutunu seçmelisiniz. Buradan General kısmını seçerek, Measurement Units listesinden düzenlemeyi yapmalısınız.

 

Vertical Ruler (Dikey Cetvel):

 

Sayfanın yukarıdan ve aşağıdan kenar boşluklarını ayarlamak ve metni düzenlemek için kullanılır.

 

NOT: Bu dokümanlar Faruk Çubukçu tarafından hazırlanmıştır. Burada adı geçen ticari ünvanlar ve markalar bilgi amaçlı kullanılmışlardır ve kendi imtiyazlarına sahiptirler. Bu dokümanlar ticari amaçlı olarak kullanılmaz. Daha fazla bilgi için www.farukcubukcu.com adresine bakınız.

 

Status Bar (Durum Çubuğu):

 

Araç çubukları üzerindeki düğmeler, menüler ve menü komutları hakkında açıklamaları ile Word'ün o anda ne yapmakta olduğunu; aktif belgeyle ilgili, sayfa sayısı (Page x) gibi bilgileri görüntüler.

 

Sayfa Görünümleri:

 

Word size belge penceresi içinde (yazım alanında) yazılan metnin görünümü için değişik seçenekler sunar. Kullanacağınız detaylara göre ortamdan daha iyi yararlanmak için uygun görünümü seçmeniz sizin yararınıza olacaktır.

 

Bu seçenekler şunlardır:

 

-Normal (varsayım olarak bu görünüm kullanılır)

-Web Layout

-Print Layout (Sayfa Düzeni)

-Outline (Anahat )

 

Bu görünüm biçimlerine geçmek için View (Görünüm) menüsünü kullanabileceğiniz gibi, belge penceresinin sol alt tarafındaki dört düğmeyi de kullanabilirsiniz.

 

Normal görünümü, Word'de varsayım olarak ve günlük işlerinizde (sadece yazı yazmak için) kullanılır. Yazıcıdan çıktı alınırken bu görünüme güvenilmemesi gerekir. Çünkü, ekrandaki görüntü ile metnin asıl görünüşü birbirine uymayabilir. Normal görünüm, yalnızca düz yazı gerektiren durumlarda kullanılmalıdır.

 

Print Layout görünümü (sayfa düzeni) ise; sütunların, çerçevelerin ve belge sayfalarının yazıcıdan çıkacağı şekilde (çıktı boyutlarında), ayrıntılı olarak görünmesini sağlar. Yazıcıdan çıktı alınırken kullanılması ve güvenilmesi gereken görünüm, sayfa düzeni görünümüdür. Ekranda ne görüyorsanız, yazıcı size aynısını verecektir.

 

NOT: En kullanışlı görünüm bu görünümdür.

 

Outline (ana hatlar) görünümü ise; metnin biçimine önem vermeden metinin ana başlık yapısını, düzeyli olarak gösterir. Bu görünüm için, yazının Style (Biçem) kullanılarak yazılması gereklidir. Style konusunda bu bölümde ve ileriki bölümlerde geniş bilgi bulabilirsiniz.

 

III. UYGULAMA

Microsoft Windows 9x ya da Windows 2000 işletim sistemi üzerinde MS Office 2000 yüklü bir bilgisayarda aşağıdaki uygulamaları yapın:

 

1. Microsoft Word'ü başlatın.

Start (Başlat) menüsünden Programs'ı işaret etmek ve Microsoft Word'ü tıklayın.

 

2. Microsoft Word'ü kapatın.

File (Dosya) menüsünden Exit'i seçin.

 

3. Değişik görünümleri (Views) kullanın.

4. F1 tuşuna basın ya da Help (Yardım) menüsünden Yardım'ı açın.

 

"şablon oluşturma"

"create a template"

Yazın. Listelenen konu inceleyin.

 

GÖZDEN GEÇİRME

1. Microsoft Word ile yapılacak işleri açıklayın.

2. Görünümler (views) nedir? Hangi görünümlerin ne işe yaradığını açıklayın.

3. Sayfa kesmeleri hangi görünümde görülür?

4. Office Assistant nasıl kaldırılır?

5. Microsoft Word ile yarattığımız bir belgenin diğer bir Microsoft Word ile açılması söz konusudur. Başka hangi programlar Word belgesini açabilir?

 

 

 

DERS 3: WORD'DE METİN YAZMAK

 

Amaçlar:

 

-Yeni bir belgede yapılacak ilk yazma işlemlerini açıklamak.

-Belge içinde hareket etmek.

-Metin kısımlarını seçmek.

 

I. METİN YAZMAK

Microsoft Word programı, bildiğimiz gibi bir metin oluşturmak ya da rapor yazmak gibi belli bir amaç için yazı yazmak için kullanılan bir programdır. Bu yazı yazma işi bir metin dosyasının (belge) düzenlenmesi şeklinde yapılır. Ardından yazılan yazıcı yazıcıdan çıktı olarak alınır.

 

Programın başlatılmasının ardından ekranda açılan yazma alanın başına fare ile tıklanarak yazmaya başlanır. Yazma işlemi klavyedeki tuşlara basarak yapılır.

 

 

Metnin yazılmaya başlandığı noktaya giriş noktası (insertion point) denir. Giriş noktası, klavyeden basılan tuşları metne ekler.

 

ŞEKİL: 3-1: Giriş Noktası

 

Ardından klavyedeki tuşlara basarak yazmaya başlanır. Satır sonlarına gelindiğinde ENTER tuşuna basılmaz. Bu işlemi Word otomatik olarak yapar. Ancak paragraf başı yapmak istediğinizde ENTER tuşuna basılır.

 

 

Örnek:

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tarih: 12.31.2001

Sayı : İ.K./001

 

Sayın Ahmet Örnek

Örnek A.Ş.

İZMİR

 

Bilgi isteğinize teşekkür ederiz. 2002 yılında verdiğimiz eğitimlerini görüşlerinize sunuyorum.  Şirketinizi ilgilenilen konular ve ortalama kişi sayısı hesaplanarak genel bir fiyatlandırma yapılmıştır:

 

 

Saygılarımla,

 

Pazarlama Uzmanı

Ayşe Örnek.

 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

NOT: Word ortamında yazı yazarken dikkat edilecek konular:

 

Satır bittiğinde ENTER tuşu ile yeni satıra geçebilirsiniz. Yazmaya devam ettiğinizde, giriş noktası sağ kenara yaklaştığında, Word otomatik olarak sizi bir sonraki satıra geçirecektir. ENTER tuşuna yeni bir paragrafa başlamak için ya da boş bir satır bırakmak için basılır.

 

Yazma işlemi sırasında yeni bir paragrafa başlayacaksanız, o zaman ENTER tuşuna basmalısınız. Diğer bir deyişle ENTER ile bir paragrafı sonlandırırsınız.

 

A. BELGE ÜZERİNDE HAREKET ETMEK

Belge yazma ortamında yazınızı yazdıktan sonra; çoğalan satırlar üzerinde ileri/geri ya da sağa sola gitmek gerekir. Belge üzerinde; satırlar arasında yukarı/aşağı ya da satır üzerinde sağa/sola hareket edebilmek için dört yönde ok tuşları kullanılır.

 

Kullanıcı yazdığı belge üzerinde değişik yönlerde hareket ederek; giriş noktası olan * işaretini istediği yere konumlandırır ve yine yazmaya devam edebilir ya da yazdığı karakterleri değiştirebilir.

 

TABLO: Belge içinde hareket için, en çok kullanılan tuşlar.

 

Tuş                  İşlevi

------------------------------------------------------------------

ENTER                       Paragraf sonu yaparak yeni satıra geçme.

Yukarı ok        Bir satır yukarı

Aşağı ok          Bir satır aşağı

Sol ok              Bir karakter sola

Sağ ok             Bir karakter sağa

HOME           Satır başı

END                Satır sonuna

Page Down     Bir pencere aşağıya

Page Up                      Bir pencere yukarıya

 

B. UNDO (GERİ AL)

Word, kullanıcının yaptığı tüm yazma, düzenlemeleri ve biçimleme işlemlerini kaydeder ve gerektiğinde belli bir işleme geriye dönüşü sağlar ya da bu işlemlerin bir çoğunu iptal edebilir. Bu olanağa Undo (Geri Al) denir.

 

 

 

Yazarken yapılan yanlışları (yanlış tuşa basma ya da yanlış uygulanan bir komut) düzeltmenin en kolay yolu ondan vazgeçmektir! Bu işlem Undo (Geri Al) işlemiyle yapılır. Yapılan hatanın ardından araç çubuğundan Undo (Geri Al) düğmesine basılır ya da Edit (Düzen) menüsünden Undo (Geri Al) komutu kullanılır. Undo işlemi geriye doğru 100 adımdır.

 

NOT: Eğer son yaptığınız işlemi geri almak isterseniz, klavyeden CTRL+Z tuşuna ya da Standart araç çubuğundaki Undo düğmesine basabilirsiniz.

 

C. METİN PARÇASINI SEÇMEK

Metin yazarken bazı satırları ya da karakterleri silmeniz, bazı sözcüklerin altını çizmeniz, bazı sözcüklerin rengini değiştirmeniz, bazı satırların diğer bir sayfaya kopyalamanız gibi çok sayıda düzenleme işlemine gereksinim duyarsınız. İşte bu işlemlere başlamadan önce üzerinde işlem yapacağınız metin parçasını seçmeniz gerekir. Bu, bir karakter, bir sözcük, bir satır, bir paragraf ya da metnin tamamı olabilir.

 

Seçim işlemi bir ön işlemdir. Belgeyi oluşturan metinde istediğiniz bir yeri silinebilir ya da değiştirilebilirsiniz. Hangi metin parçası değiştirilmek isteniyorsa, o metin parçası önce seçilmelidir. Metin seçildikten sonra, istenen işlem yapılır. Örneğin kopyalama, biçimleme ya da silme. Seçilen metin kararacak, yani Windows ortamına bağlı olarak koyu zemin üzerinde görünecektir.

 

Seçilen bir metin parçasını silmek için klavyeden Delete tuşuna basılır. Yazdığınız metin parçalarını biçimlemek, silmek, kopyalamak, taşımak vb. bir işlem yapmak istediğiniz zaman önce, o metin parçasını seçmelisiniz.

 

Klavye ile; giriş noktasından başlayarak, SHIFT tuşuna basılı tutup, sağa ya da sola doğru ok tuşlarıyla seçim yapın.

 

Fare ile; karakterlerin başına ya da sonuna tıklayın. Farenin sol tuşuna basılı tutarak, istenilen yönde sürükleme yapın. Seçim sonunda farenin tuşunu bırakın. 

 

NOT: Bu dokümanlar Faruk Çubukçu tarafından hazırlanmıştır. Burada adı geçen ticari ünvanlar ve markalar bilgi amaçlı kullanılmışlardır ve kendi imtiyazlarına sahiptirler. Bu dokümanlar ticari amaçlı olarak kullanılmaz. Daha fazla bilgi için www.farukcubukcu.com adresine bakınız.

 

Sözcük Seçme:

 

Belge içindeki bir sözcüğü seçmek için, yine klavye ve fare ile olmak üzere değişik yollar vardır: Sözcük üzerine fare imleciyle ile çift tıklanabilir ya da sözcük fare ile başında sonuna kadar taranabilir.

 

Satır Seçme:

 

Seçim işlemi sırasında; belge üzerinde satırların seçiminde fare ile kullanılacak bir seçim alanı vardır. Bu alanın sol tarafta cetvel ile yazım alanının arasında kalan yarım santimlik bir sütun olarak tanımlayabiliriz.

 

Paragraf Seçme:

 

Paragraf, belli sayıda cümleden oluşan ve ENTER tuşu ile son bularak, yeni paragrafa geçilen bir metin parçasıdır. Paragraf seçimi için paragraf  içindeki herhangi bir sözcük üzerinde fare ile üç kez tıklanabilir ya da paragraf fare ile başında sonuna taranabilir.

          

 

UYGULAMA

 

Aşağıda yer alan bir teklif yazısını yazın:

 

------------------------------------------------------------------------------

Tarih: 23.01.2001

 

Sayın Yılmaz Örnek

 

Teklif isteğinize teşekkür ederiz.

 

20 saatlik Access2000 eğitimi ile ilgili ücretlendirme aşağıda belirtildiği gibidir. Bilgilerinize sunar, iyi çalışmalar dileriz.

 

Eğitimin Ücretlendirmesi:

 

Sınıf saat ücreti :  30.000.000.- + %17 KDV

Toplam ücret    : 600.000.000.- + +17 KDV

 

 

Not:

 

Eğitim süresinde değişiklik yapılabilir.

Eğitim gün ve saatleri istekleriniz doğrultusunda belirlenecektir.

Eğitim sonunda katılımcılara Microsoft'tan onaylı sertifika verilecektir.

 

 

Saygılarımla;

Ayşe Örnek

 

Eğitim Sorumlusu

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

           

 

İPUCU: Teklifi şimdilik böyle yazabilirsiniz, ancak unutmayın; daha sonra biçimlendireceksiniz!

 

GÖZDEN GEÇİRME

1. Giriş noktası nedir?

2. Metnin ortasına tıklayıp ekleme işleminde INS tuşunun önemi nedir?

3. Undo (Geri Al) işlemi nedir? Yararlarını açıklayın. Word 2000'de kaç adım geri alma işlemi yapılabiliyor?

4. Bir Word metninde cümleyi ve paragrafı tanımlayın ve bir cümle ve paragrafın nasıl seçileceğini anlatın.

 

 

 

 

 

DERS 4: WORD'DE METİN BİÇİMLEMEK

 

Amaçlar:

 

-Yazılan metinleri biçimlendirmek.

-Çeşitli biçimleme işlemlerini açıklamak.

 

I. BİÇİMLEME İŞLEMLERİ

Biçimleme (formatting) işlemi yazılan yazıların görünümünün değiştirilmesi anlamına gelir. Örneğin yazılan yazının rengi, fontu, gölgesi, zemini vb. Ancak, Word ile çalışırken unutmamanız gereken bir şey vardı: Önce yazılar yazılacak ardından biçimleme (formatlama) işlemleri yapılacak.

 

Biçimleme işlemlerinin başında yazılan yazıları seçmek ve yazı tiplerini değiştirmek gelir. Bunun yanı sıra yazıların Koyu (Bold), italik yapılması, yazı tipinin (font) değiştirilmesi gibi işlemler gelir.

 

A. KARAKTERLERİ BİÇİMLEMEK

Karakter biçimleme; seçilen karakterlerin ya da sözcüklerin yazıtipi, boyut, renk, vb. özelliklerinin düzenlenmesidir. Karakter biçimleme Font (Yazıtipi) iletişim kutusu aracılığıyla yapılan yazı tipi düzenlemeleriyle yapılır.

 

Bu işlem için Format (biçim) menüsünden Fonts (Yazı tipi) komutu kullanılır:

 

 

Şekil 4-1: Karakterleri Biçimlendirmek

 

B. BİÇİMLEME ARAÇ ÇUBUĞU

Biçimleme (Formatting) işlemlerinin çoğu biçimleme araç çubuğu aracılığıyla yapılır.

 

Yazı içinde bir karakterin büyüklüğü ifade eden tamsayıya Point (nokta) denir. Herhangi bir yazı tipinde, yazılan karakterlerin ve sözcüklerin büyüklükleri ayarlanabilir. Bu işlem için Font Size boyut liste kutusu kullanılır. Boyut liste kutusu da sağında yer alan ok düğmesine fare ile tıklanarak açılabilir. Buradan istediğiniz büyüklüğü, fare ile üzerine tıklayarak seçin.

 

Kalın, İtalik ve Alt çizgi:

 

Biçimleme düğmelerinden en çok kullanılan üçü; Bold (Kalın), Italic ve Underlined (altı çizgili) düğmeleridir. Seçilen metin üzerine bu etkileri yapmak için, biçimleme araç çubuğundaki bu düğmelere fare ile tıklanır.

 

 

 

Bu etkileri klavye ile yapmak isterseniz;  Alan seçildikten sonra, Ctrl+B tuşlarıyla kalın, Ctrl+I tuşlarıyla italik, Ctrl+A tuşlarıyla da alt çizgili yapılır.

 

NOT: Bu dokümanlar Faruk Çubukçu tarafından hazırlanmıştır. Burada adı geçen ticari ünvanlar ve markalar bilgi amaçlı kullanılmışlardır ve kendi imtiyazlarına sahiptirler. Bu dokümanlar ticari amaçlı olarak kullanılmaz. Daha fazla bilgi için www.farukcubukcu.com adresine bakınız.

 

Normal Yazı Biçimini Değiştirme:

 

Kullanıcı, eğer hiç bir düzenleme (bir biçimleme) yapmazsa, Normal style (biçem) ile belrlenen standartlarda yazar. Bu da Times New Roman yazı tipi ve 10 büyüklüğünde bir yazı biçimidir.

 

Normal stilinin özellikleri:

 

-Times New Roman yazı biçimi

-11 nokta boyutunda

-Sola yaslı bir paragraf düzeni

-Satır aralarında birer satır boşluk

 

Format (biçim) menüsünden Font (Yazıtipi) komutu ile yapılan düzenlemelerin Normal biçemini değiştirmesi ve bundan sonraki yazılarda geçerli olmasını isterseniz, o zaman Font iletişim kutusu üzerindeki, Default düğmesine basmanız gerekir. Bu işlemin ardından; bir mesaj verilerek kullanıcı uyarılır.

 

C. PARAGRAFLARI BİÇİMLEMEK

 

Bir paragraf, belli sayıda cümleden oluşan bir metin parçasıdır. Ancak Word için bir paragraf, belli sayıda cümleden oluşmayabilir. Önemli olan ENTER tuşuna basılarak satıra son verilmesi ve bir sonraki satıra geçilmesidir.

 

Kullanıcı, paragraf biçimlemesi olarak aşağıdaki işlemleri yapabilir;

 

-Hizalama

-Sağdan soldan içeri

-Birinci satırdan içeri

-Paragraf içinde sekmeler

-Satırlar arasında boşluk

 

Paragraf düzenlemede genellikle Format (Biçim) menüsünden Paragraph (Paragraf) komutu ile elde edilen iletişim kutusu, formatting araç çubuğu ya da tuşlar kullanılır.

 

 

 

Aşağıdaki tablo Paragraf iletişim kutusu içindeki seçenekleri açıklamaktadır:

 

Seçenek                                             Açıklama

Alingment (Hizalama)                           Paragrafın sağdan (right), ortadan (centered), soldan (left) ya da iki taraftan (justified) hizalı olmasını sağlar.

 

Indentation (Girinti)                              Soldan: Paragrafın soldan girintisi

Sağdan : Paragrafın sağdan girintisi

Özel     : Paragrafın ilk satırının girintisi.

Değer  : Özel seçeneğinin değeri

 

Spacing (Aralık)                                  Önce    : Paragraftan önceki aralık

Sonra   : Paragraftan sonraki aralık

Satır Aralığı      : Satır aralığı

Değer  : Satır aralığının değeri

 

Girinti (indentation), paragrafın sağından, solundan ve istenirse birinci satırından içeriye doğru belli bir uzunlukta boşluk bırakarak yazılmasıdır.

 

İPUCU: Paragraf biçimlemek için araç çubuğundaki sağa, sola ve iki yana yaslamak için bulunan düğmeler kullanılır. Bu işleme yazılarımızda yaygın gereksinim duyarız. Sola yaslamak ve iki yana yaslamak genellikle tercih edilen iki biçimleme işlemidir.

 

UYGULAMA

Aşağıdaki şu şekilde biçimleyin:

 

Tarih: 12.31.2001

Sayı : İ.K./001

 

Sayın Ahmet Örnek

Örnek A.Ş.

İZMİR

 

Bilgi isteğinize teşekkür ederiz. 2002 yılında verdiğimiz eğitimlerini görüşlerinize sunuyorum.  Şirketinizi ilgilenilen konular ve ortalama kişi sayısı hesaplanarak genel bir fiyatlandırma yapılmıştır:

 

Saygılarımla,

 

Pazarlama Uzmanı

 

Ayşe Örnek.

 

Formatlama:

 

Sekmeler (tab): Tarih ve sayı sözcüklerinin sekmesini sağ tarafa doğru ilerletin.

Yazı tipi: Aril olarak değiştirin.

Boyutlar: 12 yapın.

Hizalama: Paragrafı sola hizalayın.

Girinti: Birinci satırı biraz içerden başlayacak şekilde düzenleyin.

 

GÖZDEN GEÇİRME

1. Biçimleme araç çubuğunda yer alan sık kullanılan biçimleme araçlarını sayın.

2. Biçimlemenin önemini açıklayın?

3. Yazılarınızı sola, sağa ya da iki yana yaslı olmak üzere hangi paragraf biçimini seçerdiniz?

 

 

DERS 5: WORD'DE SAYFA TASARIMI

 

Amaçlar:

 

-Sayfa düzenini konularını açıklamak.

-Sayfaların boyutlarını ayarlamak.

-Sayfaları numaralandırmak.

 

I. SAYFA YAPISI (PAGE SETUP)

Bildiğimiz gibi Microsoft Word©  kullanarak bir belgeyi hazırlamaya çalışıyoruz. Ve bu yazı genellikle bir kağıt üzerinde de çıktı olarak karşımıza gelecek. Ancak nasıl bir kağıt üzerinde bu yazıyı yazıyoruz? Kağıdın boyu, eni, türü vb. ne olacak? İşte bu düzenlemeler sayfa düzeni ya da sayfa yapısı konusu içinde yer alır. Bu konuda bunları ele alacağız.

 

Page Setup (Sayfa Yapısı) düzenlemeleri yazıcıdan basılacak olan kağıdın fddüzenlenmesidir. Aynı zamanda metin yazılacak alanı belirler.

 

Bu işlem işlemler için File (Dosya) menüsünden Page Setup (Sayfa Yapısı) komutu ile yapılır. Ekrana gelen sayfa yapısı iletişim kutusunda dört ana bölüm vardır. Bu bölümler: Margins (Kenar Boşlukları), Paper Size (Kağıt Boyutu), Paper Source (Kağıt Kaynağı) ve Layout (Düzen) olarak adlandırılır.

 

 

 

Kenar Boşlukları (Margins) sekmesinde çıktı kağıt alanı üzerinde yazı alanını, Footer (Altbilgi) ve Header (Üstbilgi) yeri düzenlenir. Margins metin alanı ile kağıt sınırları arasındaki boşlukları tanımlar. Sınırlar belge içindeki tüm sayfaları etkiler. Word, belli varsayım değerleri olarak, sınırlara sahiptir ve sizin bunları istediği gibi değiştirmenize izin verir.

 

Kenar boşluğu değerleri, kağıdın üzerindeki, metin alanını belirlerler. Bu değerler ne kadar büyük olursa, yazım alanı o kadar küçük olacaktır. Yine aynı şekilde, bu değerler değerleri ne kadar küçük olursa, kağıt üzerindeki yazım alanı o kadar büyük olacaktır.

 

 

Ayarlanabilir sınır değerleri:

 

Top (Üst); kağıdın üst tarafından bırakılacak boşluk.

Bottom (Alt); kağıdın alt tarafından bırakılacak boşluk.

Left (Sol); kağıdın sol tarafından bırakılacak boşluk.

Right (Sağ); kağıdın sağ tarafından bırakılacak boşluk.

Gutter (Cilt Payı); kağıdın sol tarafından bırakılacak cilt boşluğu.

Header (Üstbilgi); Üstbilgi alanının sayfanın üst kenarından olan uzaklığı

Footer (Altbilgi);Altbilgi alanının sayfanın alt kenarından olan uzaklığı

 

Page Setup (Sayfa Yapısı) iletişim kutusunun ikinci sekmesinde Paper Size (Sayfa Boyutu) bilgileri yer alır. Kağıt boyutu genellikle A4 olarak seçilmelidir. Kağıt alanı tanımlı yazıcıya bağlı olarak kullanıcıya listelenir. Kullanıcı bunlardan birisini seçer. Seçilen kağıt tipine göre ekrana gelen Height (Yükseklik) ve Width (Genişlik) değerleri istenirse değiştirilir.

 

NOT: Eğer A4 seçeneği listede görülmüyorsa yazıcı tanımlamalarını kontrol edin.

 

Bunun dışında bir de kağıdın yerleşim biçimi vardır. Orientation (Yönlendirme), Portrait (Dikey) ve Landscape (Yatay) olmak üzere seçilebilir. Word, normal olarak size, düşey yerleşimli bir A4 kağıdını sunar. Ancak yine istenirse bunları değiştirebilirsiniz.

 

Kağıdın klasik olarak kullanımı, düşey kullanımı anlamındadır. Yani, bir dilekçe yazmak ya da kağıdın dikdörtgen olarak, dik tutularak kullanılması onun düşey kullanımı anlamındadır.

 

 

Yatay kullanım ise, genellikle bir çizelge vb. geniş biçimde hazırlanan belgeler için kullanılabilir.

 

Sayfa yönelimini değiştirmek:

 

Belge ve yazıcıdaki çalışma sayfasının yönelimini (yerleşimini) değiştirmek için:

 

1. File (Dosya) menüsünden Page Setup (Sayfa Yapısı) komutunu seçin.

2. Ekrana gelen iletişim kutusundan Paper Size sekmesine tıklayın.

3. Orientation (Yönlendirme) alanında Portrait (Dikey) Landscape (Yatay) satırlarınının başlarından bulunan radyo düğmelerinin birine tıklayın.

 

UYGULAMA

1. Yazdığınız belgenin sayfa düzenini şu şekilde tasarlayın:

 

Margins (Kenar Boşlukları)

Sayfanın kağıt üzerindeki net yazı alanını, diğer bir deyişle kenardan boşluklarını şu şekilde düzenleyin.

 

NOT: Ölçü Inch ise bunu Tools/Options'dan cm olarak değiştirebilirsiniz:

 

Üst: 2 cm

Alt: 2 cm.

Sağ: 2 cm

Sol 3 cm

 

 

 

NOT: Sol kenarda daha fazla boşluk bırakırsanız kağıtların ciltlenmesi daha kolay olur.

 

Paper Size (Kağıt Boyutu)

 

Kağıt boyutunu genellikle A4 olarak kullanın. Bu yazıcıların da bu belgeyi kolayca yazmasını sağlar.

 

Standart A4 kağıdının boyutları:

 

Genişlik: 21 cm.

Yükseklik: 29,7

 

NOT: Özel boyutlu kağıtlara çıktı alacağınız zaman bu boyutları değiştirebilirsiniz.

 

NOT: Bu dokümanlar Faruk Çubukçu tarafından hazırlanmıştır. Burada adı geçen ticari ünvanlar ve markalar bilgi amaçlı kullanılmışlardır ve kendi imtiyazlarına sahiptirler. Bu dokümanlar ticari amaçlı olarak kullanılmaz. Daha fazla bilgi için www.farukcubukcu.com adresine bakınız.

 

GÖZDEN GEÇİRME

1. Bir A4 kağıdının boyutlarını biliyor musunuz?

2. Hangi durumlarda yatay (landscape) kağıt yönelimi kullanımı söz konusudur?

3. A4 kağıdı dışında bildiğiniz diğer kağıt boyutlar varmı? (A0 ya da A3 gibi)

 

 

DERS 6: WORD'DE TABLO OLUŞTURMAK

 

Amaçlar:

 

-Bir tablo yaratmak.

-Tabloları biçimlemek.

-Tabloları yeniden düzenlemek.

 

I. TABLO YARATMAK

Özellikle şirketlerde yazdığımız yazılarda ve raporlarda tablolara çok yer veririz. Örneğin bir ücret tablosu yaparak kişilerin aldığı ücretleri gösteririz. Excel gibi bütçeleme vb. işlemlerini Word ile tablolar aracılığıyla yapabiliriz.

 

Tablolar belli sayıda sütündan (columns) ve satırdan (rows) oluşur. Ve genellikle belli bir amaca yönelik bilgi vermeyi amaçlar.

 

Örneğin bir tatil ilanı tablo olarak yazılırsa daha kolay anlaşılabilir:

 

Kalacağınız Otel        3 gece fiyatı               4 gece fiyatı

A Otel                                     200$               210$

B Otel                                     210$               22$

C Otel                                     220$               230$

 

Bir tablo yaratmadan önce, tablonun kaç satır ve sütundan oluşacağı bilinmelidir. Daha sonra Standard araç çubuğundaki Insert Table (Tablo Ekle) düğmesi ya da Table (Tablo) menüsündeki komutlar yardımıyla tablo yaratılır.

 

NOT: Bir anımı sizlerle paylaşmak istiyorum: Word ve yazılı raporlar o kadar önemlidi, zamanın birinde Üniversite hocaları, en iyi tabloyu yapana en iyi notu verirlerdi.

 

A. ARAÇ ÇUBUĞUNDAN TABLO YARATMAK

Tablo yaratmadan önce ekrandaki giriş noktası, tablonun ekleneceği satır başına getirilir. Daha sonra araç çubuğunda yer alan Insert Table düğmesine tıklanır. Bu düğmeye tıklandığında açılan ızgara alanından fareye tıklamadan sadece sürükleyerek istenilen sayıda sütün ve satır seçilir.

 

Buradan istenilen satır ve sütun sayısındaki tablo fare ile taranarak işaretlenir. Örneğin tablonuzda üç sütün yer alacaksa üç sütün fare ileseçilmelidir. Ancak unutmayın ki tablonun bu şekilde ortaya çıkarılmasının ardından istediğiniz kadar yeni satır ve sütunu tabloya ekleyebilirsiniz.

 

 

 

B. TABLE (TABLO) MENÜSÜ

Bir tablo yaratma işlemi Table (Tablo) menüsünden de yapılabilir. Bu işlem için Table menüsünden  Insert menüsü  ve Table komutu kullanılır.

 

Bu işlemin ardından tablonun satır ve sütün sayısını girebileceğiniz iletişim kutusu ekrana gelecektir.

 

Bir tablo yaratmak:

 

1. Table menüsünden  Insert Table (tablo ekle) komutunu seçiniz.

     Insert Table iletişim kutusu görüntülenecektir.

2. Number of Columns satırına sütun sayısını

3. Number of Rows satırına satır sayısını yazınız.

 

C. TABLOYA VERİ GİRMEK

Yarattığınız tablo hücrelerine veri girişi yapabilirsiniz. Hücreler arası geçişteTAB tuşunu kullanabilirsiniz. Ayrıca istediğiz hücrenin içine fare ile de tıklayabilirsiniz. Hücre içinde ilerlemeyi ise ok tuşlarıyla yapabilirsiniz.

 

D. TABLOYA SATIR, SÜTUN EKLEME VE ÇIKARMAK

Mevcut tablonun düzenini değiştirmek istiyorsunuz. Yeni bir sütün daha eklemek ya da çıkarmak istediğinizde şu işlemleri yapmanız gerekir:

 

1. Yeni satır ekleyeceğiniz satırın altında olmasını istediğiniz satırı ya da ekleyeceğiniz sütunun sağında yer alacak sütunu seçin. İsterseniz birden fazla satır ya da sütun seçerek, bir seferde birden fazla sütun ya da satır ekleyebilirsiniz.

 

2. Table menüsünden Insert komutunu ve Rows Above ya da Columns to . seçeneğini seçin.

 

İpucu: Tablonun en sonuna bir satır eklemenin en kolay yolu, en son satırın en sağındaki hücreye gidip Tab tuşuna basmaktır.

 

1. Tablodan bir satır ya da sütunu çıkarmak (silmek) içinde benzer yol izlenir. Önce sileceğiniz satır ya da sütun seçilir.

2. Table menüsünden Delete komutunu ve Column ya da Row seçeneği seçilir.

E. HÜCRELERİ BİRLEŞTİRME (MERGE) VE BÖLME (SPLİT)

Aynı satır üzerinde yanyana duran hücreler, istenirse Merge (Birleştirme) işlemi ile tek hücre haline getirilebilirler. Örneğin, birden fazla kolonu altında toplayan bir başlık yaratmak için kullanılabilir. Hücreler yalnızca yatay olarak birleştirilebilirler:

 

Hücreleri birleştirebilmek için; ilk önce birleştirilecek hücreler seçilir. Daha sonra, Table menüsünden Merge Cells (Hücreleri Birleştir) komutu uygulanır. Seçilen hücreler tek bir hücre haline gelmiştir. Eğer birleştirilecek hücreler içinde veriler varsa, o zaman veriler ayrı paragraflar halinde hücre içinde alt alta sıralanırlar.

 

Örnek: Merge (Birleştirme) işlemi

 

1. Alanı seçin.

2. Table (Tablo), Merge Cells (Hücreleri Birleştir)

 

Tam tersine, bir ya da birkaç hücreyi (yine yatay olarak) bölmek istediğinizde Split Cells komutunu kullanmalısınız. Yapmanız gereken, bölünecek hücreleri seçtikten sonra Table menüsünden Split Cells komutunu kullanmaktır.

 

 

UYGULAMA

 

Tablo yaratın:

 

Ad, soyad, adres ve ili bilgilerini içerecek şekilde:

 

4 sütün ve 5 satırdan oluşan bir tablo yaratın. Fare ile tablo sütunlarının genişliklerini ayarlayın. Tabloya veri girin. Tabloya yeni satırlar ekleyin.

 

Genişletmek:

 

Yarattığınız tabloda araya sütun satır eklemek, yeni sütün satır eklemek gibi işlemleri yapın.

 

 

GÖZDEN GEÇİRME

1. Tabloların amacı nedir? Kendi gereksinimlerinizden örnekleyerek açıklayınız?

2. Yeni bir satır eklemek için yapılacak işlemleri sıralayın.

DERS 7: WORD'DE YAZDIRMA

 

Amaçlar:

 

  • Yazdırma işlemini tanımlamak.
  • Yazdırmadan önce ön izleme yapmak.
  • Yazdırma seçeneklerini kullanmak.

 

 

I. YAZDIRMA İŞLEMİ

Office 2000 uygulamalarında tamamında yazdırma işlemi standart araç çubuğunda yer alan Print (Yazdır) düğmesi ile yapılır. Bu işlemin aynısı File (dosya) menüsünden Print (Yazdır) komutu ile yapılır. Bununla birlikte yazma işlemi sırasında çok sayıda yazdırma seçeneği ekrana gelir. Bu seçeneklerin başında hangi yazıcının kullanılacağıdır. Ayrıca sayfalar ve kopya sayısı gibi düzenlemeler de yapılır.

 

NOT: Ancak bu işlemin yapılabilmesi için bilgisayarınızda ya da ağ üzerinde bir yazıcı olması ve Windows işletim sistemine tanıtılmış olması gerekir.

 

NOT: Bu işlemin ayrıntıları için birinci derse ve ilgili diğer kursların konularına bakınız.

 

A. BASKI ÖNİZLEME

Print Preview (baskı önizleme) işlemi, belgenin yazıcıdan nasıl çıkacağının ekrandan yapılan bir provasıdır. Bu işlem için, Standart araç çubuğundaki Print Preview düğmesi kullanılabileceği gibi, File menüsünden Print Preview komutunu da kullanılabilirsiniz.

 

Önizleme işlemi, hazırlanan belgenin sayfalarının yazıcıdan nasıl çıkacağını gösterir.

 

İPUCU: Önizleme, yalnızca belgeyi görüntülemez, ayrıca çok sayıda düzenleme işleminin de yapılmasın sağlar.

 

Print Preview (Baskı Önizleme) durumunda, belgenin kenarındaki dikey ve üzerindeki yatay cetvelin sınırları, fare ile tutularak belgenin sınırları istenilen yere sürüklenir. Bu işlem belgeyi doğrudan etkiler. Ön izleme durumunda, büyütme ve küçültme de yapılabilir. Bu işlem için araç çubuğundaki Zoom (Yakınlaştır) düğmesine basılır ya da büyütme ölçeğinin üzerinde istenilen sayıya ayarlanır.  Ekrana gelen seçeneklerden istenilen oran seçilir. 

 

İsterseniz, önizleme sırasında belgeye yazı ekleyebilir ya da istediğiniz bölümü silebilirsiniz. Yani doğrudan yazma işlemi yapılabilir.

 

Ön izleme sırasında genellikle büyüklüğü ayarlı tek bir sayfa kullanılır. Ancak istenirse, çoklu sayfa düğmesine basılarak, daha çok sayfanın ön izleme olarak ekrana gelmesini sağlayabilir. Ön izleme pratikte sayfa boyutlarının (kenar boşluklarının/margins) düzenlenmesinde kullanılır. Bu işlem için fare kullanılır.

 

Aşağıdaki tablo baskı önizleme araç çubuğundaki düğmelerin görevlerini anlatır.

 

Tablo: Baskı önizleme araçları

 

Araç                                       İşlevi

Yazdır                                    Belgeyi yazıcıya göndermek için Yazdır iletişim kutusunu çıkartır.

Büyütücü                                 Belgeyi düzenleme ve görme arasında geçiş yapar.

Tek sayfa                    Tek sayfayı gösterir.

Çok Sayıda Sayfa       Birden fazla sayfayı aynı anda görebilmek için kullanılır.

Yakınlaştır                               Belgeye uzaklık ve yakınlığı ayarlar.

Cetveli Göster              Cetveli açar ve kapatır.

Uyacak Şekilde Daralt             Belgeyi tek sayfaya indirmeye çalışır.

Tam Ekran                  Başlık çubuğunu, araç çubuklarını ve durum çubuğunu kaldırarak, belgeye daha çok çalışma alanı yaratır.

 

Pencere üzerindeki herhangi bir öğe hakkında bilgi verir. Bu düğmeye tıklayın, daha sonra bilgi almak istediğiniz yere tekrar tıklayın.

 

A. YAZDIRMA SEÇENEKLERİ

Ekrandaki belge penceresi içinde, önceki bölümlerde anlatılan yazım tekniklerine ve biçimlerine göre hazırlanan belge çok kolay biçimde yazıcıya yollanır.

 

Belgelerin yazıcıdan yazdırılması için şu işlemler yapılır:

 

Standart araç çubuğundaki Print (Yazdır) düğmesine basılarak hazırlanan belge, hiçbir iletişim kutusu çıkmadan yazıcıya gönderilebilir. Bundan başka; genellikle File (Dosya) menüsünden Print (Yazdır) komutu kullanılır. Klavye ile ise; Ctrl+P tuşlarına basılır.

 

Bu işlemin ardından aşağıdaki Print iletişim kutusu ekrana gelir;

 

NOT: Bu dokümanlar Faruk Çubukçu tarafından hazırlanmıştır. Burada adı geçen ticari ünvanlar ve markalar bilgi amaçlı kullanılmışlardır ve kendi imtiyazlarına sahiptirler. Bu dokümanlar ticari amaçlı olarak kullanılmaz. Daha fazla bilgi için www.farukcubukcu.com adresine bakınız.

 

Aşağıdaki tabloda yazdırma iletişim kutusu içindeki seçeneklerin açıklamalarını bulacaksınız.

 

Tablo: Yazdırma seçenekleri

 

Seçenek                     Açıklama

Name (Ad)                  Yazının alınacağı yazıcının adı

Status                           Durum (Boş, yazdırılıyor.)

Type (Tür)                   Yazıcının tipi (Laser, Inkjet.)

Where (Konum)          Yazıcının nerede olduğu. (LPT1, LPT2, .)

Comments (Açıklama)Yazıcı ile ilgili açıklamalar

Page Range (Sayfa Aralığı)

            Tümü   : Tüm sayfalar basılacaktır.

Geçerli sayfa    : Yalnız üzerinde bulunduğunuz sayfa                            basılacaktır.

Seçilen : Bu iletişim kutusu çıkmadan önce seçili bulunan alan yazılacaktır.

Sayfa   : Seçilen sayfaları yazdırmak için kullanılır. Örneğin; 3 değeri 3.sayfanın yazdırılması anlamına gelir.

Copies (Kopya Sayısı) : Bastırılacak kopya sayısı

 

UYGULAMA

1. Yazıcı Kuruluşu

Start, Settings, Printers bölümünden sisteminizdeki yerel ve network yazıcılarını görün. Eğer bir yazıcını yoksa HP Deskjet 500C (örnek olarak) yazıcısını yerel (local) olarak kurun.

 

Not: Bu işlem için işletim sistemi Windows 2000 dışında işletim sistemi CD'lerine ihtiyacınız olabilir.

 

2. Yazdırma seçenekleri:

 

20 sayfalık bir belgenin yalnızca 3 ila 5. sayfalarını çekmeye çalışın.

 

3. Kopya sayısı:

20 sayfalık bir belgenin her sayfasından 2 tane çekmeye çalışın.

 

GÖZDEN GEÇİRME

1. Yazdırma ile ön izleme arasındaki fark nedir?

2. Yazıcıya gönderdiğiniz belgeyi yazdırılmadan ya da yazdırılmaya başladığında izleme ve iptal etme gibi bir şansınız var olabilir mi?

3. İki sayfadan oluşan bir belgeden o kopya olarak çıktı almak isterseniz, ne yapmanız gerekir?

 

DERS 9: WORD'DE INTERNET VE INTRANET İŞLEMLERİ

 

Amaçlar:

 

-Belgeleri Web Sayfası Olarak Kaydetmek ve Yayınlamak.

-Web Araç Çubuğunu Kullanmak.

 

I. INTERNET VE INTRANET ÖZELLİKLERİ

Hızla yayılan Internet erişimi Word kullanıcıların da artık verilerini Web sayfası olarak kaydedebilmek gibi işlemleri yapmasını zorunlu hale getirmiştir. Word 2000'de yer alan Internet ve Intranet olanakları içinde Web sayfası tasarlama, Web klasörlerin erişmek, E-mail göndermek gibi özellikleri içerir.

 

A. WEB SAYFASI YARATMAK

Excel 2000 ile Web sayfası yaratmak için değişik yöntemler kullanabilirsiniz. Bu iş için tasarlanmış sihirbaz ya da şablonları kullanarak bir Web sayfası (web sitesi) tasarlayabileceğiniz gibi herhangi bir Word çalışma kitabını ya da sayfasını Web sayfası olarak tasarlayıp Web Page olarak kaydedebilirsiniz. Bu işlem sırasında sayfa HTML koduna (Web sayfalarının yaratılmasında kullanılan dil) çevirilir.

 

Bir Belgeyi Web Page Olarak Kaydetmek:

 

Word 2000 içinde hazırlanan belgenin normal Word dosyası ya da Web sayfası olarak kaydedilmesi herhangi bir format kaybına neden olmaz.

 

Bir belgeyi Web sayfası olarak kaydetmek için:

 

1. File (Dosya) menüsünden Save As Web Page (Web sayfası olarak kaydet) komutuna tıklayın.

2. Web sayfasının yeri seçilir ve adı gilir.

 

B. WEB SAYFASINI INTRANET/INTERNET ÜZERİNDE YAYINLAMAK

Eğer şirketinizde bir Intranet varsa ya da Internet'e erişim varsa Word 2000 ile hazırlanan Web sayfaları Web folder (Web server üzerindeki klasörler) üzerine kayıt edilebilir.

 

Web sayfasını Internet üzerinde yayınlamak (ya da erişilebilir hale getirmek) için Web sayfasının bir Internet Servis sağlayıcı tarafından yayınlanması ya da bilgisayarınıza Web Server yazılımını yüklenmesi gerekir.

 

Web Server Üzerindeki Bir Web Sayfasını Açmak:

 

1. Standart araç çubuğunda yer alan Open (Aç) düğmesine tıklayın.

2. Places Bar üzerinde Web Folders seçeneğine tıklayın. Ardından Web sayfanızın bulunduğu klasör üzerinde çift tıklayın.

3. Listede yer alan Web sayfanızı açmak için üzerinde çift tıklayın.

 

C. WEB ARAÇ ÇUBUĞU

Word 2000 ortamında yer alan Web araç çubuğu Intranet ve Internet erişiminde kolaylık sağlamak için geliştirilmiştir. Web araç çubuğunda ileri/geri düğmeleri, Internet üzerinde arama (search) düğmesi, Favorites düğmesi ile sık kullanılan sitelere, kanallara erişim sağlanır.

 

Bunun dışında Web araç çubuğunda yer alan adres araç çubuğu istenilen yerel adreslerin ve Internet ardeslerinin yazılarak erişimin sağlandığı bir bölüme de sahiptir. Bu adresler URL (Uniform Resourse Locator) olarak yazılabilir.

 

UYGULAMA

Belgenin HTML olarak kaydedilmesi

 

Bir belge yaratın ve normal (.doc) olarak kaydedin. Daha sonra aynı belgeyi Web Page olarak kaydedin.

 

Belgenizi Web dizinine kopyalayarak yayınlayın:

 

İPUCU: Varsayım olarak Web yayınlama dizini: inetpup\wwwroot dizinidir.

 

GÖZDEN GEÇİRME

1. Şirketiniz için bir Intranet nasıl tasarlanır. Sizce Intranet içinde yer alması gereken ortak bilgiler nelerdir?

 

2. Web folder nedir? Nerede yer alır?

 

 

DONANIM (HARDWARE):

Bilgisayarın gözle görülen fiziksel kesimi olup, elektronik devreler, ekran, klavye ve kablolar gibi birimlerden meydana gelir. Her bilgisayarın dış dünyadan bilgi ve program kabul edebilmesi, bu programlardaki işlem adımlarını uygulayarak sonuçları dış dünyaya verebilmesi için bazı özellikleri ve elemanlarının olması gerekir. Bu elemanlar bilgisayarın donanım sistemini oluşturur.

Donanım da Kendi Arasında 5 Alt Bölüme Ayrılır.0

      

BELLEK:

Küçük ferrit halkacıklarından meydana gelen elektromanyetik bir birimdir. Ferrit halkacıkları, gelen elektrik akımının yönüne göre sağa ve sola doğru mıknatıslanır. Bunun sonucu olarak doğru (1) veya yanlış (0) değerini alırlar. Günlük hayatta kullandığımız tüm semboller yani harfler, sayılar ve bazı özel işaretler; belli sayıdaki bu çekirdeklerin sağa ve sola mıknatıslanması ile bellekte saklanırlar.

İkili sayı sistemini oluşturan bu sembollerin (0 ve 1) her birimine BIT (BINARY DIGIT) adı verilir. Bit, bilgisayardaki en küçük bilgi birimdir. Sekiz sembol (Bit)’den meydana gelen sözcüğe (veya karaktere) BYTE adı verilir. Her Byte (bayt), sayısal ve alfabetik karakterlerin gösteriminde kullanılır. Sistemde her sembole karşılık gelecek şekilde ikili sayı mevcuttur (0,1). Bu sisteme BINARY SYSTEM adı verilir. Bellekteki bilgiler posta kutusu gibi bölünmüş alanlara yerleştirilir. Her bölüm belli bir bilgi birikimini sağlar. Söz konusu bilginin bellek üzerindeki konumuna ADRES adı verilir. Biz programda söz konusu bilgilere ulaşmak için çeşitli simgeler kullanırız. Her simge, bellekteki bir adrese karşılık gelir. Bir simge içerisindeki değer, programın çalışması boyunca farklı değerler taşıyacak ise, buna DEĞİŞKEN DEĞER, hep aynı kalacaksa SABİT DEĞER denir.

 

 

BİT NEDİR?

Bir bilgisayardaki en küçük bilgi (veri) parçacığına Bit adı verilir. 1 BYTE, 10110011 gibi sekiz karakterden oluşur. Her bir en küçük bilgi parçası bir Bit’tir ve 8 bit de bir karakter, yani bir Byte eder.

Bir Byte (Bayt)’ı oluşturan 0 ve 1’lere bir Bit denir. 1 Byte 8 Bit’ten oluşur.

Şimdi; 1 karakter 8 Bit’e karşılık geldiğine göre,

8 Bit     1 Byte

1024 Byte         1 Kilo Byte (KB)

1024 KB           1 Mega Byte (MB) (106 Byte)

1024 MB           1 Giga Byte (GB)

1024 GB           1 Tera Byte (TB)’a eşittir.

BELLEK (MEMORY) NEDİR VE ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Bellek (Memory), hafıza anlamına gelir. Bilgilerin geçici ya da sürekli saklandığı ortamlardır. Bilgilerin sürekli saklandığı ortamlara yan bellek veya yardımcı bellek (Disk, disket) adı verilir

      RAM (RANDOM ACCESS MEMORY/RASGELE ERİŞİMLİ) BELLEK:

Bilgisayar programcısı ve bilgisayar işletmenleri tarafından kullanılan bellektir. Bu bellekte yer alan bilgiler değiştirilebilir, silinebilir veya ekleme yapılabilir. Bilgiler bu bellekte, bilgisayar açık kaldığı sürece saklanırlar. Bu nedenle RAM bellekte yapılacak çalışmalar, eğer daha sonra kullanılacaksa, mutlaka disk ya da disketlerde saklanmalıdır. Ram bellek, disk veya diskete göre, bilgilerin daha hızlı değerlendirildiği veya kayıt edildiği bellektir. İçerisinde bulunan bilgiler kayıt edilmediklerinde, herhangi bir güç kaybı/elektrik kesintisi durumunda silinirler. Yani RAM bellek elektrik kesintilerinden etkilenir ve içindeki bilgiler silinir.

RAM bellek, rasgele erişimli bellek anlamında kullanılır. Hem okunabilen hem de yazılabilen bir bellektir. Bilgisayarda bu belleğin büyüklüğü çok önemlidir. Zira işletim sistemi ve programlar bu bellek üzerine açılır ve orada çalışırlar. Belleğin yetersizliği, programların yavaş çalışmasına veya hiç açılamamasına neden olur.

Bilgisayar açıkken bu bellek aktiftir. 2,4,8,16,32,64,128, 256 gibi ve MB cinsinden ölçümlenirler. Bu gün bir PC’de olması gereken en az bellek miktarı 32 MB olmalıdır. Belleğin ne kadar artırılabileceği de önemlidir. RAM bellek sistem ünitesi içerisinde ana kart üzerinde yer alır.

      ROM (READ ONLY MEMORY/YALNIZCA OKUNABİLİR) BELLEK:

Bu bellek, bilgisayar üreticisi firma tarafından ve üretim esnasında programlanır ve takılır. Üretici firma bu belleğin içerisine hazır bazı bilgiler yerleştirmiştir. Bu bilgiler bilgisayar açıldığında kendiliğinden okunur ve işleme sokulur. Bilgisayarı bizim vereceğimiz komutları algılayabilir hale getirir. Bu bellekte bulunan bilgiler elektrik kesintilerinden kesinlikle etkilenmez. Zira buradaki bilgiler, silinemez, değiştirilemez, bunlara yenileri eklenemez. Kısaca söylemek gerekirse; ROM bellek elektrik kesintilerinden etkilenmez, içindeki bilgiler kaybolmaz ve değiştirilmez. Ancak RAM belleğe göre daha düşük kapasiteye sahiptirler ve bu kapasiteleri de değiştirilemez.

Sadece okunabilme özelliğine sahip bulunan bu belleğin büyüklüğünün bizim için önemi yoktur. Bellek üzerinde, sistemin açılışını sağlayan BIOS (Basic Input Output System) dediğimiz temel sistem programları yer alır.

        EPROM (ERASEABLE PROGRAMMABLE READ ONLY MEMORY) BELLEK:

Silinebilen, programlanabilen, sadece okunabilen bir bellektir. Yazıcı gibi çeşitli aygıtların işleyişini kontrol eder.

       PROM (PROGRAMMABLE READ ONLY MEMORY) BELLEK:

Programlanabilen, sadece okunur bellektir. 

     

 

MERKEZİ İŞLEM BİRİMİ/CPU (CENTRAL PROCESSING UNIT)

 Bir merkezi işlem ünitesi (birimi)’dir (MİB).

Bilgisayarın en önemli birimidir. Bilgisayarın işlem hızını, tipini belirleyen bir unsurdur. Kısaca buna bilgisayarın beynidir diyebiliriz. Tüm matematiksel ve mantıksal işlemler, merkezi işlem birimi/CPU tarafından yapılır. CPU, sistem ünitesi içerisinde, yani Anakart üzerinde yer alır.

CPU’nun iki işlem özelliğini belirlemek gerekirse bunlar;

     Aritmetik ve Mantıksal İşlem Birimi

       Denetim Birimi (Yapılacak işlemler arasındaki kontrolü ve çevre birimleriyle olan etkileşimi sağlar) olarak ikiye ayırabiliriz.

Merkezi işlem biriminin hızı; Megahertz (MHZ) veya Million Instructions Per Second/Saniyede Yaptığı İşlem Sayısı (MIPS) olarak iki şekilde ifade edilebilir.

Örneğin; 33 MHZ, 50 MHZ, 150 MHZ, 160 MHZ gibi.

Intel firması tarafından günümüze kadar bir çok işlemci türü piyasaya sürülmüştür. Bu firmanın ürettiği malın benzerleri ve kalite açısından farklı olanları piyasada bulunmakla birlikte, yaptıkları işin cinsi ve hızı yönünden aynı değerlerle ölçülürler. Bu güne kadar gelişen teknolojilerin bir sıralamasını aşağıda gösterebiliriz.

8086 PC XT (197x – 198x)

8088 4,77 MHZ

80286 PC AT 10-16 MHZ

80386 25-33 MHZ

80486 33-66 MHZ

80586 Dx 2-66 MHZ

80586 Dx 4-100 MHZ

Pentium 75 – 150 MHZ

Pentium 100 – 160 MHZ

Pentium 133 MHZ

Pentium 166 MHZ

Pentium P5 100 – 133 MHZ

Pentium Pro 160 MHZ

Pentium II 133 MHZ

Pentium II 166 MHZ

Pentium III 450 MHZ

Günümüzde Pentium modellerinin PIII 700 MHZ gücüne erişmiş modelleri üretilmektedir.

      

 

 YARDIMCI BELLEK (AUXİLİOR STROGE UNIT) BİRİMLERİ:

       Büyük bilgi birikimlerini saklamak amacıyla (Yani RAM’de oluşturulan ve daha sonra kaydedilmesi gereken bilgileri) kullanılan birimlerdir. Bilgisayarda yardımcı bellek birimi olarak SABİT DİSK (HARD DİSK) veya DİSKET (FLOPPY DISK) kullanılır. Bunların dışında bantlar, kartuşlar, optik bantlar da saklama birimi olarak kullanılır.

Yardımcı bellek birimleri olarak adlandırdığımız bu öğeleri iki ana başlık altında inceleyelim.

        Disketler (Floppy Disk)

Disketler, disketin kendisi ve disket kabından oluşur. Disket, bilgilerin saklandığı özel manyetik ortamdır. Disket kabı üzerinde; sürücülerdeki okuyucu/yazıcı kafanın ulaşımını sağlayacak ve disketin manyetik alana yerleşmesini belirleyecek şekilde açık bir yer bulunur. Yine disket kabı üzerinde bir merkezleme deliği bulunur. Bu delik; okuma/yazma konumunun tespit edilmesini sağlar. Disket kabı üzerinde ayrıca koruma çentiği adı verilen bir yer bulunur. Bu bölüm Koruma/Protect konumuna getirildiğinde, disket üzerine her ne amaçla olursa olsun bilgi kaydedilmesi ve silinmesi engellenmiş olur. Disket yüzeyi birbirini kesmeyen dairelerden oluşmuştur. Bu dairelere İZ/TRACK adı verilir. Bu izler manyetik ortamlar olup, bilgilerin kayıt edildiği yerlerdir. Disket yüzeyi ayrıca disketin ölçü ve niteliğine göre değişen sayıda SECTOR adı verilen bölümlere ayrılmıştır. Ayrıca bu bölümler CLUSTER’lere de ayrılırlar. Buralara da bilgi girişi sağlanır.

Konusu edilen bu disketler için bir ölçü örneklemesi yapmak gerekirse;

       3,5” (3,5 inch) disketler; 720 KB ve 1.44 MB kapasiteli olarak ikiye ayrılırlar. 720 KB’lik disketlere Double Density/Çift Yoğunluklu (DD), 1.44 MB’lık disketlere ise High Density/Yüksek Yoğunluklu (HD) isimlendirmesi yapılır. Günümüzde kullanılan disket türleri de bunlardır.

       5.25” (5.25 inch) disketler; eski teknoloji ürünü disketlerdir. Günümüzde sık olarak rastlanmamakla birlikte, piyasa da az da olsa bulunurlar. Bunlar ise kendi aralarında 180 KB (DD) ve 360 KB (DD) ve 1.2 MB (HD) olarak sınıflara ayrılırlar. Kullanım alanları yok denilecek kadar azdır.

 

Sabit Disk (Hard Disk)’ler

Sabit diskler, disketlere göre daha fazla bilginin saklanabildiği ortamlardır. Bu disklerin depolama kapasitesi Megabyte ve Gigabyte cinsindendir. Bunlara örnek verecek olursak; 350, MB, 400 MB, 500 MB, 800 MB, 1 Gb, 1,6 GB, 2.x GB, 4 GB gibi ölçülerde bulunurlar. Ancak günümüzde bu ölçülerde bir sabit disk bulmak pek mümkün olamamaktadır. Zira 10 GB ölçülerde üretilmeye başlanmışlardır.

Sabit diskler büyüdükçe, o derecede de çabuk dolarlar, yani; bir yılda dolan 4 GB’lık bir sabit diske nazaran 10 GB’lık bir sabit disk yine bir yılda dolabilir. Bunun nedeni ise Fragmante duruma gelmelerindendir. Yani her bir Cluster’de kalan boşluk miktarı, diskin büyümesiyle orantılı olarak büyür. Bunun, Defrag programı ile Defragmante duruma getirilmesi gerekir.

Sabit diskler üzerindeki bir bilgiye erişim hızı, MS (Mili Second) cinsinden ölçülür.

      

     GİRİŞ-ÇIKIŞ/INPUT-OUTPUT ÜNİTELERİ

           Bilgisayarlara girilen veriler; giriş ünitesi elemanları yardımıyla bilgisayara aktarılır ve bunlar daha sonradan çıkış birimleri ile bilgisayardan tekrar geri alınabilir.

Giriş birimleri olarak Fare (Mouse), Klavye (Keyboard), Tarayıcı (Scanner), Disk ve Disketleri sayabiliriz.

Sonuçların dış ortamlara aktarıldığı çıkış birimlerini ise; Ekran (Monitör), Yazıcı (Printer), Çizici (Plotter), Disk ve Disketler olarak sıralayabiliriz.

Klavye, bilgisayara iletmek istediğimiz verileri girmemizi sağlayan aygıttır. Klavyeden girilen her değer (özel tuşlar hariç) ekranda görülür. Klavyeleri kendi aralarında iki grupta inceleyebiliriz. Bunlar; XT ve AT klavyelerdir. XT klavyeler, XT bilgisayarlarda kullanılabilirler. AT klavyelerden daha az sayıda tuşa sahiptirler. AT klavyelerde ise 102 ya da 104  veya 105 tuş bulunur. 105 tuşlu klavyeler Windows 95 ve sonrası için uyumludurlar. Bunlar ayrıca, harflerin dizilişine göre F ve Q olarak iki cinse ayrılırlar.

      

Klavye

Klavye üzerinde bulunan tuşları 3 grupta inceleyebiliriz. Bunlar; Fonksiyon Tuşları, Daktilo Tuşları ve Numaratör Tuşları’dır.

        Fonksiyon Tuşları: Her programlama dilinde ve işletim sisteminde farklı görevler alırlar. Bu tuşlar AT klavyelerde F1’den F12’ye kadar; XT klavyelerde ise F1’den F10’a kadar numalandırılmışlardır.

       Daktilo Tuşları: Bu bölümde A ile Z arasındaki harflerle, 0 ve 9 arasındaki rakamlar, ünlem, soru işareti ve benzeri işaret tuşları bulunur.

       Numaratör Tuşları: Bu bölümde ise, 0 ve 9 arasındaki rakamların yanı sıra bazı özel tuşlar da bulunur. Bu tuşlar, klavye üzerinde bulunan Num Lock tuşunun basılı olup olmamasına göre işlev görürler.

Klavyede Bulunan Diğer Fonksiyon Tuşları:

       ESCAPE (ESC) TUŞU: Genelde paket programlarda veya kelime işlem programlarında kullanılan bir tuştur. Bir adımı iptal etmek için, yani bir önceki konuma dönmek için kullanılır.

       SHIFT TUŞU: Shift tuşu, klavyenin çift karakterli tuşlarından, üstteki karakteri yazdırmak için kullanılır. Tek başına bir anlam ifade etmez. Çift karakterli tuşlardan üstteki karakteri yazdırabilmek için, bu tuş basılı tutulur ve ardından ilgili tuşa basılır. Klavye, bilgisayar ilk açıldığında küçük harf modundadır. Shift tuşu ile geçici olarak büyük harf yazdırılır. Windows ortamında; yazılan bir bilgiyi veya belli nesneleri seçmek/bloklamak amacıyla da kullanılır. Mesela bir kelime işlemcide bir satırı bloklamak için, satırın başına gelip, Shift tuşuna devamlı basılırken, sağ-sol, yukarı-aşağı ok/yön tuşlarını kullanmak gerekir.

       CAPS LOCK TUŞU: Klavyeyi bir bütün olarak büyük harf yazar moduna veya küçük harf moduna geçirmeyi sağlar. Bu tuşa bir kez basıldığında ona ait lamba yanar, bir diğer basışta da söner. Lambanın yanıyor olması, büyük harf modunda yazıyor demektir. Bu lamba yanıkken ayrıca Shift tuşuna da basılırsa, bu kez, lamba açık olmasına rağmen küçük harf yazılır.

       CTRL TUŞU: Control tuşu, kendi başına bir anlam taşımaz. Program içerisinde tanımlanan bir başka tuşla beraber basıldığında, verilen görevi yerine getirir. Örneğin bir program çalıştırılırken, Ctrl+C veya Ctrl+Break (Pause) tuş kombinasyonu kullanılırsa, programın çalışması durdurulur. Bu tür tuş kullanımlarına tuş kombinasyonu adı verilir.

       ALT TUŞU: Bu tuş da kendi başına anlam taşımaz. Bilgisayarın karakter setinde yer alan her sembol, klavye üzerinde bulunmayabilir. Ancak her sembolün bir kodu vardır ve bu kodlara ASCII adı verilir. Toplam olarak 256 tane ASCII kodu vardır. Bu kodlara verilebilecek en yüksek değer 255’tir (0+255=256).

ASCII (American Standard Code For Information Interchange) karakter kodundaki 0’dan 31’e kadar olan karakterler, kontrol karakterleridir. Dolayısıyla normal şartlar altında ekranda görüntülenmezler. (İleride açıklanacak olan Type komutu kullanılarak çalışır dosyalar görüntülenmek istenildiğinde bu tür durumlarla karşılaşılır)

       ALTGR TUŞU: Klavyede üç karakter taşıyan tuşlardan üçüncü karakteri yazdırmada kullanılır.

       SPACE BAR (BOŞLUK) TUŞU: Klavye üzerinde en altta bulunan uzun tuştur. Bilgiler girilirken, kelimeler arasında boşluk bırakmak amacıyla kullanılır.

       ENTER/RETURN (GİRİŞ) TUŞU: Klavyeden girilen değerler, komutlar; bilgisayarın belleğine yani hafızasına Enter tuşu ile gönderilir.

       BACK SPACE (GERİYE SİLME) TUŞU: Bu tuş, yazılan son karakteri silmek için kullanılır. Yazım imlecini (Cursör/Kurzör) sola doğru kaydırır. Diğer bir anlatımla; önündeki karakteri siler.

       NUM LOCK TUŞU: Tuşa bir kez basıldığında ve lambası yanık durumda iken, 0 ile 9 arasındaki rakamları, tekrar basılıp lamba söndürüldüğünde ise, rakamlar dışındaki işlevleri yerine getirir.

       SCROLL LOCK TUŞU: Bir kilitleme tuşudur. Körzırı sabit tutup, ekranın kaymasını sağlar.

       DELETE (DEL) TUŞU: Yazım imlecinin üzerinde bulunduğu karakteri silen ve silinen her karakter için imlecin sağındaki karakter sola kayar. Yani, yazım imlecinin üzerinde ve arkasında bulunan karakterleri siler.

       INSERT (INS) TUŞU: İki karakter arasını açarak, araya karakter girilmesini veya bir kez daha basıldığında; yazı yazılmaya başlanılan bölümden itibaren, sağa doğru silerek yazmayı, yani yazılanların üzerinden ve silerek yazmayı (Overytype) sağlar.

       PAGE UP (PGUP) TUŞU: Körzırı sayfa sayfa yukarı taşır. 

       PAGE DOWN (PGDN) TUŞU: Körzırı sayfa sayfa aşağı taşır.

       PAUSE TUŞU: Program akışını geçici olarak durdurur.

       PRINT SCREEN TUŞU: Dos ortamında iken bu tuş kullanıldığında, ekranda görünenler yazıcıdan yazdırılır. Windows ortamında ise, ekran görünümünün panoya (Clip Board) gönderilmesini sağlar

       HOME TUŞU: Körzırı satır/sayfa başına konumlanmasını sağlar.

       END TUŞU: Körzırı satır/sayfa sonuna konumlanmasını sağlar.

      

 Ekran (Monitör)

Ekranları tek renkli (Monochrome) ve renkli (Colour) olmak üzere ikiye ayırırız. Bunların dışında ekranlar büyüklüklerine göre de 10”, 12”, 14”, 15”, 17”, 21” (Inch) olmak üzere çeşitlere ayrılırlar.

Ekranlardaki görüntü kalitesini belirleyen bir entegre devrenin bilgisayara konulması gerekir. Bu devreye, Ekran Kartı adı verilir. Bu kartlar kendi aralarında; Monochrome, Hercules, EGA (Enchanded Graphics Adaptör), MGA (Multi Colours Graphics Adaptör), CGA (Colour Graphics Adaptör), VGA (Video Graphics Adaptör) ve SVGA (Süper Video Graphics Adaptör) olarak kısımlara ayrılırlar.

Bütün ekranlarda görülen her türlü sembol, Pixel adı verilen noktalardan meydana gelir. Pixel, ekranda görülen en küçük noktadır. Ekrandaki pixel sayısına Çözünürlük/Çözünürlük Hassasiyeti (Resolation) denir. Pixel sayısı arttıkça görüntü kalitesi de yükselir. Genellikle ekranlarda 25 satır, 80 sütun bulunur.

Bir Ekranda Neler Önemlidir?

       Büyüklük: 11”, 12”, 14”, 17”, 19” gibi.

       Renklilik/Tek Renklilik Colour/Monochrome)

       Titreşimsizlik

       Az Radyasyon ışıması olanlar tercih edilmelidir.

       Gösterme Noktaları’nın yakınlığı Æ28, Æ39 gibi.

 

Ekran Kartları

Sistem ünitesinde yer alırlar ve ekran kartına bağlanırlar. Gösterme kalitesi Pixsel (Resolution/Yoğunluk) ile ifade edilir. Örneğin 640x480, 1024x720 pixel gibi.

Bunlardan MDA, CGA, EGA, VGA, SVGA’yı günümüzde bulunanlar arasında sayabiliriz. VGA ve SVGA ise günümüzde en çok kullanılardandır.

Ekran Kartında (VRAM) Önemli Olan

Video belleğin büyüklüğü önemlidir. Bunlar 256 KB, 512 KB, 1 MB, 2 MB, 4 MB gibi büyüklüklerde olurlar. Kartın çalıştığı veri yolu genişliği de önemlidir. Bunlar 32 bit, 64 bit gibi ölçümlenirler. 

    

YAZICILAR (PRINTER)

Yazıcılar; bilgilerin, grafiklerin kağıda aktarılmasını/yazdırılmasını sağlayan çıktı aygıtlarıdır. Çalışma prensiplerine göre üç gruba ayrılırlar.

       Nokta Vuruşlu (Dot Matrix) Yazıcılar: Yazıcı kafasındaki iğnelerin şeride vurmasıyla yazarlar. Kafadaki iğne sayısı 9 pin, 18 pin, 24 pin olabilir. Bu tip yazıcıların hızları CPS (Character Per Second/Karakter Başına Saniye) ile ifade edilirler. 400, 500, 600, 900 CPS ve 80, 136 kolon şeklinde iki tip vardır. Renkli yazan çeşitleri de bulunur. 4-5 nüsha kağıt takılabilir. Otomatik kağıt besleme ünitesi takılabilen cinsleri bulunur. Bilgisayara seri ya da paralel bağlanabilirler. Paralel bağlantı şekli yaygındır. Yazım kaliteleri göz ardı edildiğinde, en çok kullanılan yazıcılardır diyebiliriz. Zira bir seferde birden fazla kopya alma imkanı vardır.

       Laser Yazıcılar: Yazıcı-fotokopi makinesi karışımı yazıcılardır. Baskı şeklinde çıktı verirler. Baskı yoğunlukları 400-600 DPI (Dot Per Inch “Inch, tek nokta sayısıdır”. 1 Inch=2,54 cm) şeklinde belirlenir. Bunların da renkli tipleri mevcuttur. Sürekli kağıt takılabilen cinsleri de bulunmaktadır. Destekledikleri yazı tipleri, sayısı ve bellek büyüklükleri önemlidir. Hızları, dakikada yazdıkları sayfa sayısıyla ölçülür. 6,8,10,12 PPM (Page Per Minute) gibi. Bu yazıcılar; reklamcılık, dizgicilik, desinatörlük gibi, kaliteli basımın gerekli olduğu yerlerde kullanılırlar.

       Satır Yazıcılar (Line Printers): En hızlı yazım yapan yazıcılardır. Fatura basımında, uzun liste alımlarında kullanılırlar. Hızları dakikadaki satır sayısı ile ölçülür. 400, 600, 800, 1200, 2400 LPM (Lines Per Minutes) gibi.

       Ink Jet Printer (Mürekkep Püskürtmeli Yazıcı): Kaliteli yazım yapar ve sessiz çalışırlar. Hızları CPS (Character Per Second) değeri ile ölçülür.

      

 

 İLETİŞİM BİRİMLERİ (COMMINICATION UNITS)

Bilgisayarın başka bir merkezdeki bilgisayar ile ya da aynı ortamda başka bir bilgisayar ile iletişim kurması gerektiği durumlarda kullanılan birimlerdir. En yaygın örneği Modem’dir. Modem, bilgisayardaki bilgileri alan ve onu sinyallere dönüştüren aygıttır.

Bir modemin kullanılabilmesi için, NetWork sistemi gereklidir.

Ayrıca da; iletişim birimleri arasında şu elemanları sıralayabiliriz.

       Plotter (Çizici): Grafik veya büyük harita çizimlerinde kullanılırlar. Kendine özgü kalemlerle baskı yapar ve genellikle mimari projelerin ya da paftaların hazırlanmasında kullanılırlar.

       Scanner (Tarayıcı): İstenilen bilgiyi ve resmi bilgisayara aktaran aygıttır.

       El Tarayıcısı

       Masa Tarayıcısı olarak ikiye ayrılırlar.

Kağıttaki yazıları veya resimleri tarayarak, bilgisayar ortamına grafik bilgi olarak aktarırlar. Bir girdi birimidir.

       Fare (Mouse): Programları, tıklamalar ile kolayca çalıştırabilmemizi, kullanmamızı, tanımlama yapmamızı sağlayan iletişim birimleridir.

       Light Pen (Işıklı Kalem): Bir grafik tableti yardımı ile ve el hareketlerimizle grafik oluşturmayı sağlarlar.

      

CD-ROM (Compact Disk Read-Only Memory) Sürücüsü: Compact diskleri okuyabilen aygıtlar olmalarına rağmen, günümüz teknolojisi sayesinde hem okuyup hem de yazabilen DVD tipleri piyasaya çıkmıştır. 2, 4, 6, 8, 10 gibi hızlarda üretilmeye başlanan bu sürücüler, günümüzde 40 hıza erişmişlerdir. Bunlar, hızlarına karşılık gelen x simgesi ile belirtilmektedirler (32x gibi). Ancak bu hız çoğalması, aşırı titreşime neden olmakta ve okuyucu lazerli kafayı ya da çevirme motorunu bozabilmektedir.

CD-ROM’ların sadece CD okuyanları çoğunlukta olmakla birlikte, hem okuyan ve hem de yazabilen türleri bulunmakta, ancak çok pahalı olduklarından yaygınlaşamamaktadırlar.

CD sürücüleri bilgisayara hem dahili hem de harici takılabilirler. Dahili kullanımı daha kolay ve yaygındır. CD’lerde, tıpkı kütüphane gibi, başvurduğumuz bilgileri saklamak mümkündür. Ayrıca bu bilgilere sesli ve görüntülü bilgiler de dahil edilebilir. Örneğin bir sanatçının klipini, hem sesli, hem görüntülü ve hem de görüntü üzerinde bulunan yazılarla birlikte izleyebiliriz.

CD’ler eğitim-öğretim ve daha birçok alanda bilgi içerir halde satılmaktadırlar.

Bir CD’ye 650-800 MB büyüklüğünde bilgi saklanabilir. Buna, CD kapasitesi adı verilmektedir.

       Harici (External) Disket Sürücü: Bu tür floppy disk sürücüleri pek yaygın olmamakla birlikte kullanım alanına sahiptirler.

       Harici (External) Hard Disk: Bir bilgisayara harici olarak takılabilen disklerdir ve bunlar da yaygın değildir.

       Tape: Tape kasetleri dediğimiz kartuşlar ise; 250 MB, 500 MB, 1 GB, 2 GB, 4 GB ve daha yüksek kapasitede yedekleme üniteleridir.

      

 

Modem: Kablolu hatlar üzerinden uzak bilgisayarlarla veri iletişimi sağlayan cihazdır. Harici olarak kullanılabildiği gibi, bilgisayarın içine takılarak da kullanılabilir. Modem’in hızlı veri transferi yapması istenilir. Bu transfer hızı BPS (Bit Per Second/Sadiyene Transfer Edilen Bit Sayısı) ile ifade edilir ve buna da BAUT RATE adı verilir. Örneğin: 14400 bps, 9600 bps, 1920 bps, 28800 bps gibi.

 Bilgisayar+Modem+PTT Telefon Hattı+Modem+Bilgisayar sıralamasına modem bağlantısı denilir. Buradaki veri iletişimini sağlayacak olan en başta Modem, ardından da İletişim Programıdır.

Modemlerin, veri sıkıştırma ve hata düzeltme yetenekli olanları bulunmaktadır. Ayrıca bu modemler kiralık hatlarda ya da telefon hatlarında çalışabilirler.

 Telefon hattını kullanan DIAL-UP modem,

  Hem telefon hattı ve hem de kiralık hattı kullanabilen LEASED modemler olarak ikiye ayrılırlar.

Telefon hattının ismi Dial-Up, kiralık hattın ismi ise Leased Line (LL)’dir. Emniyeti gerektiren bilgi aktarımlarında kiralık hatlar tercih nedenidir.

 Network: Bilgisayar ağındaki en güçlü makinedir. Diğer bilgisayarlar bu bilgisayarın yeteneklerini kullanırlar.

Bir Network’ü oluşturan birleşimler şunlardır;

       Sunucu Makine (Hizmet Bilgisayarı “Server”)

       İstemci Makine (Kullanıcı Makine “User”)

       Bağlantı Kabloları

       Bağlantı Elemanları (Konnektörler)

       Network Kartları

       Network İşletim Sistemi Yazılımı

       Modem

       Yönlendirici (Router)

       Kuvvetlendirici (Repeater)

       Dağıtıcılar (HUB)

Bir Network’ün avantajlarını şu şekilde sıralayabiliriz.

       Programların paylaşımı

       Donanımların paylaşımı

       Çok kullanıcılı ortam oluşturulabilmesi

       Güvenlik (Network’te şifresiz kullanım olmaz).

En çok kullanılan Network işletim sistemleri ise

       Novell Netware

       Banyan Vines

       Windows NT